ΕΥΡΩ Ή ΔΡΑΧΜΗ; Η ΑΥΤΟΠΑΓΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ ΔΙΛΗΜΜΑΤΩΝ

Το δίλημμα «ευρώ ή δραχμή» ήταν βασικό στοιχείο της προεκλογικής συνθηματολογίας του ΠΑΣΟΚ της ΝΔ και της ΔΗΜΑΡ πριν τις εκλογές της 6ης Μαΐου. 

Με την προκήρυξη των νέων εκλογών είναι το αποκλειστικό σύνθημα των δυο πρώτων κομμάτων και παραμένει βασικό για το τρίτο.

Πόσο όμως αφορά το δίλημμα αυτό την ελληνική κοινωνία;

Τους μήνες που ακολούθησαν την ανατροπή της κυβέρνησης Παπανδρέου, το ερώτημα «ευρώ ή δραχμή» εμπεριέχονταν σε όλες ανεξαιρέτως τις δημοσκοπήσεις. Και οι απαντήσεις έδειχναν μια πρόθεση παραμονής στο ευρώ κυμαινόμενη μεταξύ 75% και 80% και τις απόψεις υπέρ της επιστροφής στο εθνικό νόμισμα να περιορίζονται στο, μειοψηφικό 11%-15%.

Εντελώς λογικά, το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που έθεταν ως εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση την παραμονή της χώρας  στο ευρώ θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 75% στις εκλογές της 6ης Μαΐου. 

Εντούτοις οι αριθμοί διέψευσαν οικτρά τις προβλεψεις. Τα κόμματα αυτά (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ, ΔΡΑΣΗ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΞΑΝΑ, ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ) συγκέντρωσαν μόλις 48,33%. 
Πράγμα που αποδεικνύει ότι για ένα μεγάλο μέρος των ψηφοόρων το δίλημμα «ευρώ ή δραχμή» μικρό ή καθόλου ρόλο δεν έπαιξε στην τελική τους απόφαση για το κόμμα που θα ψήφιζαν.
Όμως, σε μια κοινωνία που μετρά 1,2 εκατομμύρια άνεργους, 450.000 από τους οποίους είναι ήδη μακροχρόνια άνεργοι, 400.000 εργαζόμενους απλήρωτους για τουλάχιστον τέσσερις μήνες, εκατοντάδες χιλιάδες υποαπασχολούμενων από ανάγκη και όχι από επιλογή και άγνωστο αριθμό ελεύθερων επαγγελματιών - κυρίως εργαζομένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας αλλά αμειβόμενους με δελτίο παροχής υπηρεσιών - με εισοδήματα χαμηλότερα αυτών του ανειδίκευτου εργάτη, είναι εντελώς φυσιολογικό το κυρίαρχο ζήτημα να είναι η καταβαράθρωση του βιοτικού επιπέδου, η αγωνία για να καλυφθούν οι στοιχειώδεις ανάγκες της οικογένειας και όχι το νόμισμα στο οποίο θα γίνονται οι συναλλαγές τους
Αντιθέτως, τα κόμματα που προέταξαν την προστασία του βιοτικού επιπέδου συγκέντρωσαν 28,71%. Αν δε σε αυτό το ποσοστό προστεθεί και το 9,04% που συγκέντρωσαν αθροιστικά ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ και ΔΗΜΑΡ, φθάνουμε στο 37,75% ποσοστό πρωτοφανές μεταπολιτευτικά.
Το ότι σε συνθήκες δραματικά οξυνόμενης κοινωνικής και ανθρωπιστικής κρίσης, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι νοιάζονται όλο και λιγότερο για την παραμονή στην Ευρωζώνη αναδεικνύεται κι από πρόσφατη δημοσκόπηση της PULSE για το ΠΟΝΤΙΚΙ της 17ης Μαΐου. Το 54% των ερωτηθέντων απαντάει ότι «επιθυμεί θυσίες για την παραμονή στο ευρώ μέχρι ενός σημείου, πέραν δε αυτού εθνικό νόμισμα». Το 34% απαντάει ότι «επιθυμεί την παραμονή στο ευρώ έναντι οιουδήποτε τιμήματος», το 7% απαντά ότι «επιθυμεί άμεση επιστροφή σε εθνικό νόμισμα» και το 5% δεν έχει γνώμη.
Είναι προφανές ότι το 34% που θέλει παραμονή στο ευρώ έναντι οιουδήποτε τιμήματος είναι αυτοί που δεν τους έχει αγγίξει η κρίση. Και οι οποίοι σχεδόν όσοι και οι ψηφοφόροι της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ και της ΔΡΑΣΗΣ μαζί (36,38%).
Είναι επίσης προφανές ότι σε αυτό το 54% που με οδηγό την κοινή λογική «θέλουν την παραμονή στο ευρώ, όχι όμως με οποιοδήποτε τίμημα» στοχεύει η εκλογική τακτική του ΣΥΡΙΖΑ. Δηλώνοντας ότι δεν επιθυμεί αποχώρηση από την Ευρωζώνη, αλλά και ότι δεν είναι διατεθειμένος να αποδεχτεί τις υποχρεωτικές βάσει της δανειακής σύμβασης νέες μειώσεις μισθών και συντάξεων,  απευθύνεται σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό από αυτό που απευθύνονται οι αρχιτέκτονες του διλήμματος «ευρώ ή δραχμή».
Είναι επίσης προφανές ότι αυτό το 54% δεν είναι ομοιογενές. Ανάλογα με το βαθμό έκθεσής τους στις επιπτώσεις της κρίσης, οι άνθρωποι αυτοί θα στραφούν προς το ΣΥΡΙΖΑ ή προς το δίπολο ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, με κάποιους από αυτούς να προτιμούς την ενδιάμεση στάση της ΔΗΜΑΡ.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η επιλογή από τον Αντώνη Σαμαρά του διλήμματος «ευρώ ή δραχμή» και μάλιστα σε τόνους που παραπέμπουν σε κλίμα πόλωσης άγνωστο σε εκλογική αναμέτρηση από το 1984, είναι μια λάθος επιλογή, καθώς αποποιείται τη μεγάλη πλειοψηφία των ψηφοφόρων, προς όφελος μια μειοψηφίας προνομοιούχων.
Και είναι βέβαιο ότι ο ΣΥΙΡΖΑ κι Αλέξης Τσίπρας σε αυτή τη φάση, μέρος μόνο αυτής της πλειοψηφίας θα προσελκύσουν. Είναι όμως ήδη καλύτερα πλασαρισμένοι κι αυτό από λάθος των αντιπάλων τους.

Γιάννης Χρυσοβέργης