Τρίτη 31 Αυγούστου 2010

ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΕΥΟΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ


Εν μέσω αντιδράσεων των επαγγελματιών της εστίασης, οι οποίοι φοβούνται εύλογα ότι οι καταναλωτές θα τους γυρίσουν την πλάτη, η Υπουργός Υγείας επιβάλλει πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους και υπόσχεται να εξαντλήσει την αυστηρότητά της στους παραβάτες. Το κατά πόσο θα εφαρμοστεί ο «φετβάς» της κυρίας Ξενογιαννακοπούλου μένει να αποδειχθεί. Η λογική όμως που διέπει το νομοθέτημά της, παραπέμπει στο Θαυμαστό Καινούριο Κόσμο του Άλντους Χάξλεϊ.

Το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία. Αυτό είναι γνωστό και επιστημονικά αποδεδειγμένο. Η απαγόρευσή του στους χώρους εργασίας και στα μέσα μεταφοράς, με εξαίρεση τα πλοία και τα τραίνα στα οποία είναι εύκολη η διευθέτηση ειδικών χώρων για τους καπνιστές, είναι εύλογη και επιβεβλημένη, Η συστηματική ενημέρωση της νεολαίας για τις συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία επίσης. Κι εκεί τελειώνει η καλώς νοούμενη παρέμβαση του Κράτους κι αρχίζει ο παραλογισμός ή, για είμαστε ακριβέστεροι, η υστερία.
Η κατανάλωση ψυχοτρόπων ουσιών από τους ανθρώπους - αλκοόλ, καπνός, καφές, κόκα, ινδική κάναβη, όπιο, παραισθησιογόνα φυτά - είναι τόσο παλιά όσο και ο πολιτισμός. Η χρήση των ουσιών αυτών συνδέονταν, για τους πολλούς, με θρησκευτικές τελετουργίες ή ιδιωτικές γιορτές κλίμακας. Η ύπαρξη ανθρώπων εξαρτημένων από τις κατά τόπους χρησιμοποιούμενες ψυχοτρόπους ουσίες είναι εξ ίσου παλιά. Η αύξηση του αριθμού τους ήταν πάντα ασφαλές δείγμα κοινωνικής κρίσης και παρακμής.
Εξ ίσου παλιές είναι και οι απαγορεύσεις της χρήσης κάποιων ουσιών, που συχνά έπαιρναν και τη μορφή θρησκευτικής επιταγής, με αφορμή πάντα τις συνέπειες της κατάχρησής τους. Κοινό χαρακτηριστικό όλων των απαγορεύσεων όμως ήταν πάντα η εισβολή του Κράτους στη σφαίρα των προσωπικών επιλογών. Μια εισβολή που, μέχρι τη Γαλλική Επανάσταση, οπότε διατυπώνεται για πρώτη φορά το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να καθορίζει τη ζωή του, ήταν απολύτως αποδεκτή από το σύνολο των ανθρώπινων πολιτισμών.Η τελευταία τέτοιας μορφής εκστρατεία ήταν η ποτοαπαγόρευση στις ΗΠΑ, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.
Οι εκστρατείες απαγόρευσης της χρήσης ινδικής κάναβης και οπιούχων, που έλαβαν χώρα μετά το τέλος του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, είχαν ενορχηστρωθεί από τις καπνοβιομηχανίες, οι οποίες δε φείσθηκαν θεμιτών και αθέμιτων μέσων για την επιβολή της βούλησής τους. Η τωρινή σταυροφορία κατά του καπνίσματος, που άρχισε πριν είκοσι περίπου χρόνια από την Αμερική, συντονίζεται από μια συμμαχία Ασφαλιστικών Εταιρειών και Φαρμακοβιομηχανιών.
Οι πρώτες, έχοντας υπό τον έλεγχότους την Κοινωνική Ασφάλιση (πράγμα που συνεχίζεται και μετά την ψήφιση του Νόμου Ομπάμα) επιθυμούν να μεγιστοποιήσουν την κερδοφορία τους περιορίζοντας όσο το δυνατόν το κόστος νοσηλίας των ασφαλισμένων. Και πιέζουν αφόρητα για τη θέσπιση νομοθεσιών που θα καθιστούν την «υγιεινή ζωή» υποχρεωτική. Σε αυτή τη λογική, επιδιώκουν την επιβολή νομοθεσιών που στερούν ασφαλιστικά δικαιώματα από παχύσαρκους, καπνιστές, χρήστες ινδικής κάναβης κ.λ.π.
Οι δεύτερες, που στις τελευταίες δεκαετίες έχουν υποσκελίσει σε ισχύ τις βιομηχανίες όπλων, έχοντας επεκταθεί στη βιομηχανία της διατροφής, επιδιώκουν, με μεγάλη επιτυχία όπως απέδειξε η φούσκα της γρίπης των χοίρων, να καταστήσουν ασθένεια που χρήζει φαρμακευτικής αγωγής το οτιδήποτε. Ένα μέλλον στο οποίο οι άνθρωποι θα τρέφονται με χαπάκια, θα διασκεδάζουν με χαπάκια , θα ερωτεύονται με χαπάκια, θα χαλαρώνουν και θα σπιντάρουν με χαπάκια, είναι το όνειρο των απανταχού φαρμακοβιομηχάνων.
Αν κάτι προσβάλλει τον κοινό νου στη συμπεριφορά της κυρίας Ξενογιαννακοπούλου είναι ότι εδώ και δέκα μήνες ασχολείται, με τη βοήθεια μιας στρατιάς καθηγητών της Καρδιολογίας και της Πνευμονολογίας, αποκλειστικά με το κάπνισμα. Τη στιγμή που, δεν έχει κάνει τίποτα απολύτως για να επιστρέψουν στην πρό του Μαρτίου του 2004 κατάσταση τα νοσοκομεία της χώρας - για ουσιαστικές βελτιώσεις στο χώρο της υγείας δεν τολμάμε καν να το ονειρευτούμε - οι δε επισκέψεις της στα νοσοκομεία σε αυτό το δεκάμηνο είναι υποδεκαπλάσιες, αν όχι ακόμα λιγότερες, των επισκέψεών της σε τηλεοπτικά πλατώ.

Γιάννης Χρυσοβέργης

Υ.Γ. Εξυπακούεται ότι, όντας περιστασιακός καπνιστής που έχει συνδέσει το κάπνισμα αποκλειστικά με τα τσιμπούσια, από αύριο για να επισκεφθώ χώρο εστίασης θα θέλω να έχω εγγυήσεις ότι ο καταστηματάρχης αρνείται να εφαρμόσει τη νομοθεσία.

Σάββατο 28 Αυγούστου 2010

ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ «ΒΡΩΜΟΓΥΦΤΟΙ»


Ελάχιστοι αντιλήφθηκαν, εν μέσω θερινής ραστώνης, ότι στην Ευρώπη, άρχισε με πλήρη επισημότητα, ένα καινούριο κυνήγι μαγισσών. Θύματά του αυτή τη φορά οι Ρομά, γνωστοί στους περισσότερους ως «Γύφτοι» ή ως «Τσιγγάνοι». Ένας λαός που εδώ και χίλια χρόνια είναι μέρος της Ευρωπαϊκής καθημερινότητας, προκαλώντας, με τον μη συμβατικό τρόπο ζωής του, το θαυμασμό των ποιητών και το άλογο μίσος των πολλών. Και ο οποίος, τους τελευταίους μήνες, έχει βρεθεί στο στόχαστρο, όχι μόνο της φασιστικής Δεξιάς, αλλά και της «καθώς πρέπει Κεντροδεξιάς». Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που, πριν ογδόντα χρόνια, είχαν βρεθεί στο στόχαστρο της Ακροδεξιάς, αλλά και μεγάλου μέρους της «εθνικώς σκεπτόμενης» Δεξιάς οι Εβραίοι. Με τα γνωστά αποτελεσματα.

Ο Μπερλουσκόνι εξέφρασε την πρόθεση να το πράξει, στο τέλος της άνοιξης, και εισέπραξε πανευρωπαϊκή κατακραυγή. Ο Σαρκοζί το υλοποίησε εν χορδαίς και οργάνοις και κανείς δεν το πήρε χαμπάρι. Δεκαπενταυγουστιάτικα, κι ενώ όλοι «καλοί Χριστιανοί» συνέρρεαν στις εκκλησίες για την ακολουθία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, περισσότεροι από 100 Ρομά απελάθηκαν από τη Γαλλία στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της εγκληματικότητας. Μοναδικό έγκλημα των ανθρώπων αυτών ήταν ότι ήταν περιφερόμενοι νομάδες, όπως εκατοντάδες χιλιάδες ομόφυλοί τους σε όλη την Ευρώπη.
Το πογκρόμ των γαλλικών αρχών κατά των Ρομά έχει όλα τα χαρακτηριστικά του φυλετικού μίσους. Οι απελαθέντες δεν βαρύνλολνταν καν από υποψίες για συμμετοχή τους σε συγκεκριμένες παραβατικές ενέργειες. Συνελήφθησαν στην τύχη, σε μπλόκα της Αστυνομίας, και απελάθηκαν στη Ρουμανία χωρίς να τηρηθεί ούτε μια από τις διαδικασίες που προβλέπει το ευρωπαϊκό, αλλά και το γαλλικό, Δίκαιο για τις απελάσεις. Κι ας επρόκειτο για Ευρωπαίους πολίτες, για τους οποίους, ως γνωστόν, δεν προβλέπεται διαδικασία απέλασης.
Η ρουμανική κυβέρνηση δεν προέβη καν σε μια τυπική διαμαρτυρία. Άλλωστε για την πλειοψηφία της ρουμανικής κοινωνίας, υπαίτιοι για όλα τα δεινά της είναι οι Τσιγγάνοι.
Την ίδια στιγμή στην Ουγγαρία, οι φασίστες, 16,5% στις εκλογές της περασμένης άνοιξης, απαιτούν την απέλαση από τη χώρα όλων των Τσιγγάνων (20% περίπου του πληθυσμού της χώρας) και των Εβραίων. Στη Σλοβακία, η προηγούμενη κυβέρνηση (συνεργασία σοσιαλδημοκρατικών και ακραίας εθνικιστικής Δεξιάς) έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να κάνει το βίο αβίωτο στους Ρομά. Στην Αυστρία, τα δυο φασιστικά κόμματα (αθροιστικά 28% του εκλογικού σώματος) άφησαν ήσυχους τους μετανάστες για να καταγγείλουν και αυτά «την εγκληματική φύση των Τσιγγάνων».
Οι εκστρατείες αυτές είναι πολύ σοβαρότερες από τα καθημερινά σχεδόν κρούσματα βαρβαρότητας αστυνομικών οργάνων σε βάρος των Ρομά στην Ελλάδα, που έχουν προκαλέσει και καταδίκες της χώρας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Και τούτο γιατί πολιτικά κόμματα με ευρεία λαϊκή απήχηση, αλλά και κυβερνήσεις, στοχοποιούν έναν ολόκληρο πληθυσμό για τον τρόπο ζωής του, και ενθαρρύνουν τους πολίτες να προβαίνουν σε λυντσάρισμα των «μιασμάτων».
Τα ίδια ακριβώς φαινόμενα, παρατηρήθηκαν και στην Ευρώπη του Μεσοπολέμου με θύματα τους Εβραίους. Πολύ πριν οι Ναζί δημιουργήσουν τα στρατόπεδα εξόντωσης, τα φασιστικά κόμματα σε όλη την Εηυρώπη οργάνωναν αντι εβραϊκά πογκρόμ. Με την ανοχή και, συχνα, την ανεπιφύλακτη υποστήριξη της «εθνικώς σκεπτόμενης Δεξιάς» για την οποία δυο ήταν οι εχθροι:οι Εβραίοι και ο Κομμουνισμός. Στη Γαλλία, αλλά και σε άλλες κατεχόμενες χώρες, οι Αστυνομίες παρέδωσαν στις ναζιστικές αρχές κατοχής πλήρεις φακέλους για όλους τους Εβραίους που κατοικούσαν στις χώρες αυτές.
Κι αν οι Ρομά είναι λιγότεροι από τους Εβραίους (είναι;) κι αν η επιρροή των φασιστικών κομμάτων στην Ευρώπη σήμερα είναι σαφώς μικρότερη από αυτή που διέθεταν στις αρχές της δεκαετίας του '30, ο εφησυχασμός δεν επιτρέπεται. Όταν ένας λαός στοχοποιείται για το χρώμα του, τη γλώσσα του, τη θρησκεία του ή τον τρόπο ζωής του σύντομα θα έρθει και η ώρα κάποιων άλλων. Γι αυτό και είναι ιδιαίτερα ανησυχητική η αδιαφορία με την οποία έγινε δεκτό το πογκρόμ της κυβέρνησης Σαρκοζί. Αν θέλουμε να μην ξαναζήσει η Ευρώπη τη φρίκη των στρατοπέδων εξόντωσης, αν θέλουμε η Σρεμπρένιτσα να μείνει μια επονείδιστη παρένθεση στην Ευρωπαϊκή Ιστορία, πρέπει να αντιδράσουμε άμεσα στα πογκρόμ κατά των Ρομά. για να μην ξαναδούμε Άουσβιτς.

Γιάννης Χρυσοβέργης

Υ.Γ. Στα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης, εκτός από τα έξι εκατομμύρια των Εβραίων, άφησαν τα κόκαλά τους και περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ρομά, που περίμεναν μέχρι το 1990 για να ακούσουν μια συγνώμη από το Γερμανικό Κράτος. Για να μη μιλήσουμε για τις 300.000 των ομοφυλλόφιλων για τους οποίους κανείς ποτέ δε ζήτησε συγνώμη.



Δευτέρα 2 Αυγούστου 2010

ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ!

Αναρτώ κείμενο της δημοσιογράφου Ιωάννας Σωτήρχου με τίτλο ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ, που δημοσιεύτηκε στη στήλη «Εν-στάσεις» του φύλλου της 29ης Ιουλίου 2010 της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ, πιστεύοντας ότι συμβάλλει σε κάθε καλόπιστο προβληματισμό για το πολιτικό σύστημα.

Γιάννης Χρυσοβέργης

ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ!

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ
Σε μνημείο σύμπνοιας έχει αναδειχθεί το περιβόητο Μνημόνιο, που κατάφερε να συσπειρώσει εναντίον του Αριστερά και Δεξιά.
Μόνο που το ερώτημα ήταν Μνημόνιο ή χρεοκοπία, οπότε το δυστύχημα γι' αυτές τις πολιτικές δυνάμεις είναι ότι τάχθηκαν με τη χρεοκοπία, χωρίς να τολμούν να εξηγήσουν τι ακριβώς συνεπάγεται η επιλογή αυτή για τους μισθούς και τις συντάξεις όλων. Ετσι αφέθηκε ο ΛΑΟΣ χωρίς αντίπαλο στην αντιπολίτευση.
Αντίστοιχο μνημείο αποτελεί και το Ασφαλιστικό: δεν είναι αδικία σχεδόν το 8% των συνταξιούχων να απολαμβάνει το 50% των συντάξεων, την ώρα που το 92% βολεύεται με το υπόλοιπο μισό; Πώς λοιπόν αρνούνται την αλλαγή και δέχονται τη διαιώνιση αυτής της κοινωνικής αδικίας σε βάρος της πλειονότητας των χαμηλοσυνταξιούχων, προς όφελος μερικών «ευγενών» Ταμείων, στα οποία, παρεμπιπτόντως, συνδράμουν και οι χαμηλοσυνταξιούχοι; Κάτι που αποσιωπούν.
Το πρόβλημα δεν είναι η ταύτιση «Δεξιάς»-«Αριστεράς» στο πλαίσιο μιας καθεστωτικής νοοτροπίας ξεπλύματος διορισμών, στήριξης πελατειακών αιτημάτων και διατήρησης συντεχνιακών ανισοτήτων με τσαμπουκά, αλλά η ανυπαρξία της Αριστεράς καθαυτή: η απουσία ενός προοδευτικού λόγου για την άρση αυτών των αδικιών σε βάρος του κοινωνικού συνόλου. Η κρίση με τους ιδιοκτήτες φορτηγών και βυτιοφόρων είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου. Σήμερα υπάρχουν στο Κοινοβούλιο δύο αυτοαποκαλούμενα αριστερά πλην όμως ευρωφοβικά κόμματα, ένα εκ των οποίων έχει μείνει στην ένδοξη εποχή του Στάλιν και το άλλο στη σύγχρονη εκδοχή του, δυο κόμματα που βάζουν πάντα πλάτη στους συνδικαλιστικούς εκβιασμούς και τις αντικοινωνικές κινητοποιήσεις, καθαγιάζοντας τις κάθε λογής συναλλαγές του φαύλου ρουσφετολογικού δικομματικού κράτους με τους «πελάτες» του, φλερτάροντας έτσι με τους αδιαφανώς τακτοποιημένους ψηφοφόρους τους. Μήπως και ξεκλέψουν κανένα ψηφαλάκι. Ετσι τα δύο κόμματα της Αριστεράς νομοτελειακά εξελίσσονται σε αντιδραστικές πολιτικές δυνάμεις που ταυτίζονται με καταστροφικά μοντέλα άλλων εποχών. Σήμερα όμως για ένα σημαντικό κομμάτι νέων ανθρώπων η αξιοκρατία και η κοινωνική δικαιοσύνη βαραίνουν περισσότερο από το ρουσφέτι.
Αν υπάρχει ένα οραματικό οδόφραγμα, είναι αυτό που στήνεται στις παρέες των λαμόγιων-φοροφυγάδων-νταβατζήδων-εξωχώριων πολιτικάντηδων. Και σε αυτό το «οδόφραγμα» δεν συμβάλλει η αντιπολίτευση. Η ανέξοδη ρητορεία δεν πείθει τις δημοκρατικές μονάδες της κοινωνίας που δεν τυφλώνονται από τη μισαλλοδοξία και αποζητούν τολμηρές ρήξεις, ώστε να αρχίσουμε κάποτε να βγαίνουμε από το τέλμα το οποίο όλες οι πολιτικές δυνάμεις συνδημιούργησαν - και το οποίο όλοι συντηρούσαμε. Είναι ίσως η πρώτη φορά που η πλειονότητα του «λαού» -πόσο κακοποιημένη λέξη, αλήθεια- βρίσκεται πιο μπροστά από το πολιτικό προσωπικό όλων των αποχρώσεων, γυρίζει την πλάτη στις παλαιοκομματικές Σειρήνες, παίρνει τη ζωή στα χέρια του και λέει το δικό του «Φτάνει πια» σε λαϊκισμούς, αφορισμούς, έλλειψη επιχειρημάτων.


Το πνεύμα της Κυψέλης

Χτες το βράδυ είδα μια ισπανική ταινία παραγωγής 1973, με θέμα το πώς αντιμετωπίζει ένα μικρό παιδί τις συνέπειες μιας βαθιάς κοινωνικής κρίσης, που σημαδεύει το περιβάλλον του και την καθημερινότητά του. Η ιστορία τοποθετείται γύρω στο 1940, αμέσως μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου και την εδραίωση της δικτατορίας του Φράνκο. Το 1973, που γυρίζεται η ταινία, είναι σαφείς οι ρωγμές στο καθεστώς, που έχει πια μια ζωή 35 χρόνων, όμως η λογοκρισία και η καταπίεση είναι πάντα παρούσες και ο λόγος του δημιουργού είναι πλάγιος και αλληγορικός. Όσοι έχουν δει ταινίες του Σάουρα εκείνης της περιόδου, μπορούν να καταλάβουν τί εννοώ, αλλά και όποιοι θυμούνται ορισμένες ταινίες και θεατρικές παραστάσεις της περιόδου της δικής μας δικτατορίας, πάλι μέσα είναι.
Ας μιλήσω λίγο σύντομα για την υπόθεση. Σε ένα χωριό που υποφέρει από τις συνέπειες του πολέμου, και σε ένα τοπίο με μουντά χειμωνιάτικα χρώματα, ένας περιπλανώμενος κινηματογραφιστής προβάλλει την ταινία "Φρανκενστάιν". Το μικρό κοριτσάκι που παρακολουθεί την ταινία σχηματίζει την ιδέα ότι υπάρχει Φρανκενστάιν στο χωριό της, στην εκδοχή ενός περιπλανώμενου πνεύματος που μπορεί κανείς να το προσεγγίσει αν έχει καλές προθέσεις. Και το παιδικό μυαλό, τελικά δεν πέφτει έξω. Ο Φρανκενστάιν του χωριού είναι ένας κυνηγημένος στρατιώτης από τους Δημοκρατικούς, που δεν έχει πού την κεφαλήν κλίναι και που κάποια στιγμή συναντιέται με τη μικρή, η οποία τον βοηθάει με τον τρόπο της να συνέλθει κάπως. Προσωρινά βέβαια, γιατί τελικά ο κυνηγημένος θερίζεται από τα αυτόματα (η ταινία δείχνει μόνο εκπυρσοκροτήσεις όπλων, αλλά ο οποιοσδήποτε μπορεί να καταλάβει περί τίνος πρόκειται).
Μέσα από την επαφή του με τον "Φρανκενστάιν", το κοριτσάκι αρχίζει εν μέρει να καταλαβαίνει και εν μέρει να διαισθάνεται την καταχνιά που βαραίνει το χωριό και έναν ολόκληρο λαό που του έλαχε να ζήσει 40 χρόνια στο "γύψο". Και, στις τελευταίες σκηνές, η μικρή κλείνει τα μάτια συνειδητά και προσπαθεί α φτιάξει έναν δικό της κόσμο. Στο σημείο αυτό ο δημιουργός της ταινίας (Βικτόρ Ερίθε) σαν να μας προτρέπει να διατηρήσουμε τον δικό μας δημιουργικό και υγιή εσωτερικό κόσμο, ακόμα και αν ζούμε σε ένα μίζερο και εχθρικό περιβάλλον. Και σαν να μας λέει ακόμα ότι ο κινηματογράφος και η μυθοπλασία μπορούν να μας δώσουν ερεθίσματα για μια δική μας αυτοκαθοριζόμενη στάση ζωής. Μήνυμα διαχρονικό και πάντα επίκαιρο...
Την ταινία την είδα στη Ριβιέρα. "Το Πνεύμα της Κυψέλης" είναι ο τίτλος της. Όποιος είναι ακόμα Αθήνα ας κάνει τον κόπο να τη δει.

Γιώργος Αιμ. Σκιάνης