ΝΑ ΜΗΝ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΚΛΕΙΣΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ

Μετά από 128 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας το Βιβλιοπωλείο της ΕΣΤΙΑΣ βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.

Λόγω της μακράς παρουσίας του στα ελληνικά γράμματα είναι πλέον πολιτισμικό μνημείο.

Γι' αυτό και πρέπει να βρεθεί τρόπος να μην κλείσει.

Οι εκδοτικές επιχειρήσεις έχουν μια ιδιομορφία: το προϊόν τους, το βιβλίο έχει διττή υπόσταση. Αφ' ενός είναι εμπορικό προϊόν από το οποίο ο επιχειρηματίας προσδοκά κέρδος και επομένως υπόκειται στους αδυσώπητους κανόνες της αγορές. Αφ' ετέρου είναι μέσο μεταφοράς της γνώσης και ως εκ τούτου είναι δημόσιο αγαθό. Αυτή ακριβώς η διττή υπόσταση του προϊόντος έχει προκαλέσει άλλωστε την υιοθέτηση, σε όλες τις χώρες του κόσμου που επιθυμούν να είναι πολιτισμένες, την υιοθέτηση ειδικών νομοθεσιών, σχετικών με τα δικαιώματα του συγγραφέα, του εκδότη, του μεταφραστή.

Η πολιτική προστασίας του βιβλίου στην Ελλάδα υπήρξε πάντα κολοβή. Θα ήταν παράδοξο λοιπόν, σε περίοδο χρεοκοπίας, να λειτουργεί καλά. Κατά μείζονα λόγο που, η διάσωση του επιχειρηματία - εκδότη, θα προκαλούσε δικαιολογημένες ανάλογες απαιτήσεις των άλλων εκδοτών και, εκ των πραγμάτων, ανταγωνιστών του.

Στα 128 χρόνια της λειτουργίας του ο εκδοτικός οίκος και βιβλιοπωλείο της ΕΣΤΙΑΣ εξέδωσε 11.000 τίτλους. Ιδρύθηκε το 1885 από το δάσκαλο και δημοσιογράφο στο Βουκουρέστι Γεώργιο Κασδόνη. Το 1890 τη διεύθυνσή του ανέλαβε ο ανηψιός του ιδρυτή Ιωάννης Κολλάρος, για να τον διαδεχθεί, όταν πέθανε το 1956, ο γαμπρός του Κωνσταντίνος Σαραντόπουλος. Ο τελευταίος διηύθυνε τον εκδοτικό οίκο ως το 1972, οπότε ανέλαβε τη διεύθυνση η κόρη του Μαρίνα Καραταΐδη.

Οι εκδόσεις της ΕΣΤΙΑΣ εξέδωσαν έργα των σημαντικότερων μορφών της νεοελληνικήςποίησης και πεζογραφίας. Παλαμάς, Βιζυηνός, Κάλβος, Εφταλιώτης, Καρκαβίτσας, Παπαδιαμάντης, Ξενόπουλος, Βαλαωρίτης, Προβελέγγιος, Νιρβάνας, Παπαντωνίου, Μυριβήλης, Βενέζης, Θεοτοκάς, Τερζάκης, Καραγάτσης είναι μερικοί μόνο από τους συγγραφείς που είδαν τα έργα να εκδίδονται από την ΕΣΤΙΑ. 

Αν και ο εκδοτικός οίκος πήρε, εμμέσως πλην σαφώς, θέση υπέρ των δημοτικιστών στα χρόνια που το γλωσσικό ζήτημα είχε αναδειχθεί σε μείζον πολιτικό ζήτημα, εξ ίσου εμμέσως πλην σαφώς, οι Αριστεροί - ή έστω αυτοί με ρηξικέλευθες απόψεις σε κοινωνικά ζητήματα - συγγραφείς και ποιητές δεν ήταν καλοδεχούμενοι.

Έτσι, ποιητές και συγγραφείς όπως ο Κώστας Βάρναλης, η Γαλάτεια Καζαντζάκη, ο Πέτρος Πικρός, ο Δημοσθένης Βουτυράς, ο Μενέλαος Λουντέμης, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Στρατής Τσίρκας η ο Δημήτρης Χατζής δεν είδαν έργα τους να εκδίδονται από την ΕΣΤΙΑ. Είτε γιατί ο εκδοτικός οίκος δεν το επιθυμούσε, είτε γιατί οι προτιμήσεις του προς συγγραφείς οι οποίοι δε δίστασαν να συμμετάσχουν στην επιτροπή λογοκρισίας του Μεταξά τους απωθούσαν.

Το 1992 κι ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων έχουν μεταβληθεί σε «Μακεδονομάχους» η ΕΣΤΙΑ επανεκδίδει τη Β' έκδοση της ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ του Στρατή Μυριβήλη, η οποία είχε την ιδιομορφία στις επόμενες εκδόσεις της να έχει λογοκριθεί από τον ίδιο της το συγγραφέα, στα αποσπάσματα στα οποία γίνεται αναφορά σε «Μακεδόνες» (αυτούς που αποκαλούμε Γυφτοσκοπιανούς δηλαδή).

Γι αυτή τη μακρά συμβολή του στα ελληνικά γράμματα το Βιβλιοπωλείο της ΕΣΤΙΑΣ δεν πρέπει να κλείσει. Κι ο μόνος τρόπος να γίνει αυτό είναι, μέρος τουλάχιστον των βιβλίων που αγοράζουμε, να τα αγοράζουμε από αυτό. Εφ' όσον βεβαίως, τα άβολα ωράρια λειτουργίας του μας το επιτρέπουν.

Γιάννης Χρυσοβέργης