Σάββατο 3 Μαρτίου 2012

ΤΑ ΓΕΝΟΣΗΜΑ, ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ

Η κυβερνητική απόφαση για συνταγογράφηση βάσει της συνιστώμενης φαρμακευτικής ουσίας και όχι βάσει εμπορικού σκευάσματος προκάλεσε τις, σε βαθμό υστερίας, αντιδράσεις των ιατρικών και φαρμακευτικών συλλόγων. Για άλλη μια φορά οι όποιες εύλογες ενστάσεις γιατρών και φαρμακοποιών εξαφανίστηκαν από τις ανακοινώσεις των ιατρικών και φαρμακευτικών συλλόγων. Για άλλη μια φορά τη θέση τους πήραν άναρθρες καραυγές που δεν πείθουν ούτε τους ίδιους τους συντάκτες τους. Για άλλη μια φορά ένα κόμμα της Αριστεράς, ο ΣΥΡΙΖΑ, υιοθέτησε άκριτα τις συντεχνιακές τερατολογίες, προς όφελος ενός αμφίβολου εκλογικού οφέλους. Για άλλη μια φορά απουσίασε από το όλο μπάχαλο - δεν μπορεί να αποτολμήσει κανείς να το αποκαλέσει διάλογο  μολονότι δεν είναι λίγες οι ψύχραιμες φωνές που προσπάθησαν να ακουστούν - το πραγματικό πολιτικό δικαύβευμα: πώς με λιγότερο κόστος θα αποκτήσουμε καλύτερη δημόσια υγεία.

Η δημόσια υγεία στην Ελλάδα κοστίζει πανάκριβα και δε χρειαζόταν να έρθει η Τρόικα για να το μάθουμε. Κακή έως ανύπαρκτη πρωτοβάθμια φροντίδα, νοσοκομεία με απίστευτες ελλείψεις σε ζωτικής σημασίας εξοπλισμό, γιατρούς και παραϊατρικό προσωπικό, αλλά με στρατιές διοικητικών υπαλλήλων που δεν έχουν καρέκλα να καθίσουν, ξετσίπωτα κυκλώματα που λυμαίνονται το μερίδιο του κρατικού προϋπολογισμού για τη Δημόσια Υγεία, χωρίς καν να αισθάνονται την ανάγκη να το κρύψουν.
Δυο δεδομένα είναι ενδεικτικά του μεγέθους της ληστείας σε βάρος του ελληνικού λαού και δε χρειαζόταν να έρθει η Τρόικα για να τα λάβουμε υπ' όψη μας. 
Το πρώτο είναι ότι ένα μόλις μήνα μετά την εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης στον ΟΑΕΕ (πρώην ΤΕΒΕ), προέκυψε εξοικονόμηση της τάξης του 50%. Και η κολοσιαία πολιτική ευθύνη της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ συνίσταται στο ότι δυο ολόκληρα χρόνια μετά αυτό το απλό μέτρο που θα μπορούσε να έχει εξοικονομήσει δισεκατομμύρια ευρώ ετησιως, αποτρέποντας οριζόντιες περικοπές εισοδημάτων αυτών που πληρώνουν φόρους δεν επεκτάθηκε στο σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων.
Το δεύτερο είναι η σύγκριση της φαρμακευτικής δαπάνης της Ελλάδας και του Βελγίου, μιας χώρας με πληθυσμό ανάλογο της Ελλάδας και ανάλογες επιδόσεις στη διαφθορά,  για το 2009: η ελληνική φαρμακευτική δαπάνη ήταν διπλάσια της βελγικής.
Και σε αυτό το σημείο υπεισέρχονται στη συζήτηση τα γενόσημα, όπως ονομάζονται τα σκευάσματα με την ίδια ουσία των σκευασμάτων των εταιρειών που έχουν κατοχυρώσει την πατέντα, που κυκλοφορούν στην αγορά ευθύς μόλις λήξουν τα δικαιώματα αποκλειστικής εκμετάλλευσης.
Τα σκευάσματα αυτά είναι κατά πολύ φθηνότερα των πρωτοτύπων, χωρίς αναγκαστικά να υπολείπονται και σε ποιότητα. Ως νοσηλευόμενος στη Γαλλία πριν εικοσιπέντε χρόνια είχα την ευκαιρία, συζητώντας με τους γιατρούς και τους νοσηλευτές να μάθω ότι το γαλλικό σύστημα υγείας χρησιμοποιεί ευρύτατα γενόσημα. Κι αναμφισβήτητα η ποιότητα του γαλλικού εθνικού συστήματος υγείας είναι καλύτερη του ελληνικού που δε χρησιμοποιεί ως τώρα γενόσημα.
Επίσης πριν από δεκαπέντε χρόνια είχα την ευκαιρία να μάθω, μέσω προσωπικού φίλου συγγενικό πρόσωπο του οποίου είναι γιατρός εγκατεστημένος στην Αυστρία, ότι στη χώρα αυτή η συνταγοφράφηση γίνεται ακολουθώντας ένα χρυσό κανόνα: συνταγογραφείται πάντα το φθηνότερο σκεύασμα της ενδεδειγμένης φαρμακευτικής ουσίας. Δεν έχω προσωπική εμπειρία από το αυστριακό σύστημα υγείας, αλλά δύσκολα κάποιος θα το χαρακτήριζε υποδεέστερο του ελληνικού.
Γι αυτούς τους λόγους μονάχα αηδία μπόρεσα να αισθανθώ ακούγοντας τις κραυγές του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου περί «κινδύνων για την υγεία του λαού από τη χρήση γενοσήμων». Για τις τσέπες κάποιων από τα μέλη του εν λόγω σώματος, που έχουν αποκτήσει από την άσκηση του λειτουργήματός τους αδικαιολόγητες για τα εισοδήματα που δηλώνουν περιουσίες και, πέραν των όποιων διοικητικών και ποινικών κυρώσεων θα έπρεπε να τους είχαν επιβληθεί χωρίς αυτό να έχει συμβεί, θα έπρεπε να είναι αποσυνάγωγοι και εξοβελισταίοι από τους ιατρικούς συλλόγους, πιθανό να δημιουργούνται σοβαροί κίνδυνοι αντιθέτως.
Αηδία γι' αυτό το λόγο μου προκάλεσε και η συστοίχιση του ΣΥΡΙΖΑ  με αυτή την άλογη και χυδαία εκστρατεία κατά της χρήσης γενοσήμων στην Ελλάδα. Σε όλο τον κόσμο τα κόμματα και οι οργανώσεις της Αριστεράς κάνουν εκστρατείες για την ευρύτερη δυνατή χρήση γενοσήμων, προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση των κρατών από τις πολυεθνικές του φαρμάκου. Μόνο στην Ελλάδα η Αριστερά συντάσσεται με τους απόστολους της εξάρτησης από τη φαρμακοβιομηχανία, στο όνομα του αντιμνημονιακού αγώνα. ΑΙΔΩΣ ΑΡΓΕΙΟΙ.
Πέραν όλων αυτών η συνταγογράφηση γενοσήμων δεν είναι πανάκεια, δε λύνει όλα τα προβλήματα του κόστους της Δημόσιας Υγείας, μεσοπρόθεσμα δε ούτε καν αυτό της φαρμακευτικής δαπάνης.
Αν θέλουμε να ασχοληθούμε με αυτό που θα έπρεπε να είναι το πολιτικό διακύβευμα η καλής ποιότητας δημόσια υγεία με το χαμηλότερο δυνατό οικονομικό κόστος πρέπει να ασχοληθούμε κατ' αρχήν με τις  πολιτικές πρόληψης στην Ελλάδα.
Οι οποιες πολιτικές πρόληψης και ενημέρωσης του πληθυσμού εξαντλούνται σε πανάκριβα τηλεοπτικά σποτ, που χάνονται μέσα στον ορυμαγδό των διαφημήσεων. Οι πολιτικές πρόληψης θέλουν επένδυση σε χρήμα και σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Επένδυση που μεσοπρόθεσμα συμβάλει στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και στη μείωση των νοσηλευομένων στα νοσοκομεία.
Ο δεύτερος τομέας ο οποίος χρειάζεται επένδυση σε χρήμα και ανθρώπινο δυναμικό είναι αυτός της παροχής πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας. Ούτε στην Ελλάδα, ούτε, δυστυχώς, πουθενά αλλού, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις των ειδικών για συγκρότηση των πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας γύρω από το θεσμό του οικογενειακού γιατρού. 
Ο οποίος έχει πλήρες ιστορικό για τον κάθε ασθενή του, τον παρακολουθεί σε μακρά διάρκεια, και είναι ο άνθρωπος που θα τον παραπέμψει στο σωστό ειδικό γιατρό, απαλλάσσοντας το σύστημα υγείας από πλήθος καταχρηστικών ιατρικών εξετάσεων, ταλαιπωρίας των ασθενών λόγω συστηματικής υπέρβασης των δυνατοτήτων του συστήματος να καλύψει τα αιτήματα για υψηλού κόστους ιατρικές εξετάσεις και της οικονομικής αιμοραγίας του λόγω του πλήθους των παραπομπών σε ιδιωτικά θεραπευτήρια που γίνονται λόγω - ή με πρόσχημα - αδυναμίας εξυπηρέτησης των ασθενών από τις δημόσιες δομές.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο είναι προφανές ότι οι σημερινές κραυγαλέες ελλείψεις σε ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό θα επανεκτιμούνταν. Είναι ενδεχόμενο οι ελλείψεις να αποδεικνύονταν λιγότερες ή ακόμα και να αποδεικνύονταν το υπάρχον προσωπικό επαρκές. Είναι ενδεχόμενο αν προέκυπταν κάπου κραυγαλέες ελλείψεις και κάπου αλλού υπερεπάρκεια. 
Σε κάθε περίπτωση, αν γίνει ποτέ σε αυτή τη χώρα πολιτική συζήτηση για τη Δημόσια Υγεία, πρέπει να πάψουμε να ταυτίζουμε την τελευταία υποχρεωτικά με τον αριθμό των κλινών στα νοσοκομεία και τον αριθμό των μαγνητικών τομογράφων. Και να ασχοληθούμε με αυτό που αξιωματικά είναι πρωταρχικής σημασίας για μια τέτοια συζήτηση: το πώς θα έχουμε υγιή πληθυσμό.
Γιάννης Χρυσοβέργης

Υ.Γ. Παρεμπιπτόντως, την εποχή που νοσηλεύτηκα στη Γαλλία είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω ότι οι αμοιβές των ιδιωτών γιατρών ήταν στο μισό των αντιστοίχων των συναδέλφων τους στην Ελλάδα. Κι αυτό ενώ οι μισθοί ήταν υπερδιπλάσιοι των ελληνικών. Χωρίς κανένα άλλο σχόλιο.







8 σχόλια:

ο δείμος του πολίτη είπε...

Μία-δύο ενστάσεις. Κατηγορείται ο ΣΥΡΙΖΑ για στήριξη των συντεχνιακών συμφερόντων, αλλά ουσιαστικά δεν αναφέρεστε σε όσα λέει ώστε να χτυπήσετε τα επιχειρήματα του κόμματος. Από την άλλη, παραβλέπεται τα οικονομικά συμφέροντα που διακυβεύονται(ελληνική φαρμακοβιομηχανία κι ανταγωνισμός).

Konstantinos είπε...

Συμφωνώ απόλυτα και ειδικά με την προληπτική υγεία μέρος της ποίας είναι και πράγματα πέρα από τον στενό τομέα της παροχής υπηρεσιών υγείας, όπως οι ποδηλατόδρομοι, η πρόσβαση στο πράσινο και σε αθλητικούς συλλόγους και η καλή διατροφή στα σχολεία. Επίσης το πανελλαδικό ηλεκτρονικό ιατρικό αρχείο και ιστορικό του κάθε ασθενούς στο οποίο θα έχουν πρόσβαση όλοι οι γιατροί και τα νοσοκομεία.

Konstantinos είπε...

(διόρθωση) Επίσης αποτελεσματικότερη παροχή υπηρεσιών θα γινόταν εφικτή με ένα πανελλαδικό ηλεκτρονικό ιατρικό αρχείο και ιστορικό του κάθε ασθενούς στο οποίο θα έχουν πρόσβαση όλοι οι γιατροί και τα νοσοκομεία.
(

Konstantinos είπε...

..επίσης, δεν ξέρω την σωστή ονομασία για αυτά τα φάρμακα στα Ελληνικά, αλλά η μετάφραση της Αγγλικής ορολογίας (generic) είναι Γενικός ή γένους. Το γενόσημο όταν το πρωτοδιάβασα νόμιζα ότι είναι καινούριο ένσημο, πληρωτέο κατά την υποβολή αίτησης για ληξιαρχική πράξη γέννησης :-)

Άτακτος Λόγος είπε...

Προς Δείμο του Πολίτη.
Οφείλω να ομολογήσω ότι η ανακοίνωση του Τμήματος υγείας - Πρόνοιας του ΣΥΝ υπήρξε πολύ πιο προσεκτική από τις εν θερμώ δηλώσεις μελών και στελχών του τις οποίες είδα στην τηλεόραση και διάβασα. Την παραθέτω:
«Μοναδικός στόχος και σκοπός του εφαρμοστικού νόμου είναι η πάση θυσία μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης από το κράτος - πάνω από 1 δις ευρώ - στα πλαίσια των καταστροφικών περικοπών για την υγεία κι όχι η παροχή της αναγκαίας & ποιοτικής «φαρμακευτικής» υγείας!
Το θέμα δεν είναι τα γενόσημα ή η δραστική ουσία. Το πρόβλημα είναι η συνεχής αύξηση της επιβάρυνσης των πολιτών στα φάρμακα που έχουν ανάγκη, είναι η πλήρης ανεπάρκεια των ελεγκτικών μηχανισμών και του ΕΟΦ, λόγω της υποστελέχωσής του, και η προετοιμασία του εδάφους για εισβολή μονοπωλιακών καταστάσεων αβέβαιης ποιότητας φαρμακευτικών σκευασμάτων στη χώρα.
Όταν ο ίδιος ο υπουργός ισχυρίζεται πως δεν συμφωνεί με την υποχρεωτική αναγραφή της δραστικής ουσίας, αλλά υποχρεούται από το μνημόνιο να τη νομοθετήσει και όταν τη μια μέρα διαβεβαιώνει για κάτι που την άλλη μέρα αναιρεί, πώς μπορεί να πείσει για τη σοβαρότητα του;
Η έλλειψη εθνικής φαρμακοβιομηχανίας, η απουσία εθνικής φαρμακαποθήκης, η πλήρης ανεπάρκεια δομών ελέγχου των φαρμακευτικών ουσιών, η προνομιακή θέση των μεγάλων μονοπωλιακών επιχειρήσεων, οι εξωφρενικές υπερτιμολογήσεις φαρμακευτικών σκευασμάτων, οι τεράστιες παράλληλες ανεξέλεγκτες εξαγωγές φαρμάκων που φουσκώνουν αυθαίρετα το φαρμακευτικό κόστος είναι προβλήματα που, αν δεν αντιμετωπιστούν, δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική πολιτική φαρμάκου.
Η μειωμένη έως μηδενική συμμετοχή, σε επαρκώς ελεγμένα ποιοτικά φάρμακα, με βάση την επιστημονικά υπεύθυνη συνταγογράφηση από τους θεράποντες γιατρούς αποτελεί απαίτηση των πολιτών.»
Επί της ανακοίνωσης αυτής θέλω να παρατηρήσω τα εξής:
1.Δεν γνωρίζω αν και γιατί ο υπουργός Υγείας δήλωσε ότι είναι ενάντια στη συνταγογράφηση με βάση τη φαρμακευτική ουσία, όμως, με μοναδικό όπλο την κοινή λογική, έχω να αντιτείνω ότι η θεραπεία προκαλείται από τη φαρμακευτική ουσία και όχι από τη φίρμα της συσκευασίας.
2. Ορθώς θέτει η ανακοίνωση το ζήτημα της στελέχωσης των υπηρεσιών ελέγχου του ΕΟΦ για την ποιότητα των σκευασμάτων που κυκλοφορούν στην αγορά. Όμως το πρόβλημα αυτό δεν είναι τωρινό. Και όταν εγείρεται ακριβώς και μόνο επειδή ανοίγει η ελληνική αγορά στην εισαγωγή γενοσήμων με υποχρεώνει να θέσω το εύλογο, κατά τη γνώμη μου, ερώτημα: Γιατί είναι εξ ορισμού πιο αξιόπιστες οι BAYER, η CIBA,η GLAXO και λοιποί κολοσσοί της φαρμακοβιομηχανίας από τις, σαφώς μικρότερες σε μέγεθος και ικανότητα να επηρεάσουν Δημόσιες πολιτικές υγείας εταιρείες παραγωγής γενοσήμων;
3. Γιατί η συνταγογράφηση με βάση το εμπορικό σκεύασμα συνιστά «επιστημονικά υπεύθυνη συνταγογράφηση», αλλά δεν τη συνιστά η συνταγογράφηση με βάση τη φαρμακευτική ουσία;
Ως προς τα συμφέροντα που διακυβεύονται έχετε δίκιο.
Είναι τα συμφέροντα των φαρμακαποθηκών, που ελέγχουν ολιγοπωλιακά την ελληνική αγορά φαρμάκου και τώρα βρίσκονται αντιμέτωπες με απρόβλεπτους ανταγωνιστές - χωρίς να σημαίνει ότι η είσοδος των τελευτεαίω από μόνη της λύνει κανένα πρόβλημα - είναι τα συμφέροντα των γιατρών που συνταγογραφούν ασύστολα, παίρνοντας προμήθεια από τους εισαγωγείς συγκεκριμένων σκευασμάτων, είναι τα συμφέροντα των κυκλωμάτων που λυμαίνονται τις προμήθειες των δημοσίων νοσοκομείων, είναι πολλά.
Και δε σας κρύβω ότι έχω τη βεβαιότητα, πως τόσο η νυν, όσο και οι προηγούμενες κυβερνήσεις ουδέποτε θέλησαν να συγκρουστούν με αυτά τα συμφέροντα.
Όπως ήδη σημείωσα στο κείμενό μου, από μόνη της η εισαγωγή γενοσήμων δε λύνει κανένα πρόβλημα μεσοπρόθεσμα.
Αλλά δε μπορώ να καταπιώ το ότι, για άλλη μια φορά, για την ταμπακέρα - την πολιτική υγείας δηλαδή - λέξη

Γιάννης Χρυσοβέργης

Άτακτος Λόγος είπε...

Προς Κωνσταντίνο.
Η δημιουργία ηλεκτρονικού αρχείου με το ιστορικό του κάθε ασθενούς προσκρούει σε σοβαρά νομικά και ηθικά ζητήματα περί προστασίας ατομικών δεδομένων.
Όσο για τον όρο γενόσημο κι εγώ δεν είμαι βέβαιος ότι πρόκειται για σωστή μετάφραση, σε κάθε περίπτωση όμως είναι η επίσημη μετάφραση, οπότε αυτή και δεχόμαστε.

Γιάννης Χρυσοβέργης

Ανώνυμος είπε...

Ο Μπαμπινιώτης, σε χτεσινό άρθρο του στα "Νέα" προτείνει τον όρο "ομοιοδραστικό" φάρμακο. Μου φαίνεται καλή ιδέα.

Γιώργος

Konstantinos είπε...

Δυστυχώς δεν με ειδοποίησε η σελίδα για την απάντηση σου Γιάννη και γι αυτό σου απαντάω με τόση καθυστέρηση.
Αν υπάρχουν νομικά ζητήματα στη δημιουργία ιατρικού αρχείου που θα βοηθήσει στην εξοικονόμηση πόρων και στην καλύτερη περίθαλψη και πρόληψη τότε έχουμε αντιπαραγωγικούς νόμους.
Δεν το βλέπω το ηθικό κόλλημα προσωπικά.
Αν πάντως υπάρχουν αρκετοί που δεν έχουν ξεπεράσει τα τραύματα του παρελθόντος και αν το κράτος δεν μπορούν να το εμπιστευτούν για να προστατεύσει τα προσωπικά τους δεδομένα, υπάρχον πάμπολλες τεχνικές λύσεις που να επιτρέπουν την πρόσβαση (εγγυημένα και κρυπτογραφημένα) μόνο με την άδεια του κατόχου.