Στις 20 Οκτωβρίου 2010, το Ζ' Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου με την υπ'αριθμό 1675/2010 ακύρωσε την απόφαση του Εκτάκτου Στρατοδικείου Αθηνών, με την οποία καταδικάσθηκαν σε θάνατο και εκτελέσθηκαν ως υπαίτιοι της Μικρασιατικής Καταστροφής οι Δημήτριος Γούναρης, Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης, Νικόλαος Στράτος, Νικόλαος Θεοτόκης, Νικόλαος Μπαλτατζής και Γεώργιος Χατζηανέστης. Επιπροσθέτως αποφάνθηκε ότι οι κατηγορούμενοι είναι αθώοι της κατηγορίας της εσχάτης προδοσίας και έπαυσε τη δίωξη λόγω παραγραφής. Πρόκειται για μια σκανδαλώδη απόφαση ίσης αξίας με τους ισχυρισμούς όσων αρνούνται το Ολοκάυτωμα επικαλούμενοι «ασάφειες» στις μαρτυρίες των επιζησάντων των Στρατοπέδων εξόντωσης των Ναζί. Πρόκειται για μια βαθύτατα πολιτική απόφαση, όσο κι αν προσπαθεί να περιβληθεί το μανδύα της δικονομίας.
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης γιατί δεν τηρήθηκε η αρχή της ίσης μεταχείρισης. Από τη στιγμή που έγινε δεκτό το αίτημα του εγγονού του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη για ανψηλάφηση της δίκης, όφειλε να γίνει επίσης δεκτό το αίτημα της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδας για παράσταση πολιτικής αγωγής.
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης διότι παραγνωρίζει ότι από τις πράξεις και τις παραλείψεις των ανωτέρω έξι ανθρώπων, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και και περίπου 1.500.000 άνθρωποι έξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν για πάντα τους γενέθλιους τόπους τους σε συνθήκες που συνιστούσαν ισόβια προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης διότι προσβάλλει τον κοινό νου. Ποιος άλλος είχε την αντικειμενική πολιτική ευθύνη της συμφοράς που βρήκε ενάμισι εκατομμύριο ανθρώπους, αν όχι οι Πρωθυπουργοί της επίμαχης περιόδου, οι Υπουργοί Στρατιωτικών ο Αρχιστράτηγος του Μικρασιατικού μετώπου και ο Υπουργός Εξωτερικών κατά την επίμαχη περίοδο;
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης γιατίο η αθώωση όσων είχαν την αντικειμενική ευθύνη για την τραγωδία που έζησαν ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι - για να μην αναφερθούμε στα θύματα που προκάλεσε μεταξύ του άμαχου τουρκικού πληθυσμού ο ελληνικός στρατός κατοχής στη Μικρά Ασία - είναι ύβρις, με την αρχαιοελληνική σημασία της λέξης, για τα θύματα της τραγωδίας και για τους απογόνους τους. Αλλά είναι ύβρις και προς τον Ελλαδίτικο πληθυσμό της εποχής, γιατί οι καταδικασθέντες είχαν κερδίσει τις εκλογές του 1920 με σύνθημα την επιστροφή του στρατού από τη Μικρά Ασία.
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης διότι ο εγγονός του εκτελεσθέντος Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη έχει δικαίωμα πρόσβασης σε αρχεία, στα οποία δεν έχουν πρόσβαση, 88 ολόκληρα χρόνια μετά, οι Ιστορικοί. Στους οποίους, και μόνο σε αυτούς, ανήκει η ευθύνη του επιμερισμού των ευθυνών, με τρόπο απαλλαγμένο, όσο αυτό καθιστούν δυνατό οι υποκειμενικοί παράγοντες, από πολιτικές σκοπιμότητες. Όμως ο κ. Μιχάλης Πρωτοπαπαδάκης έχει πρόσβαση σε αυτά τα αρχεία και μπορεί να τα ερμηνεύει κατά το δοκούν. Με δυο λόγια η απόφαση αυτή βασίσθηκε σε στοιχεία που δεν μπορούν να δημοσιευτούν άρα δεν μπορούν και να αντικρουσθούν.
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης διότι εμπεριέχει πολιτική σκοπιμότητα. Τα αρχεία της Μικρασιατικής εκστρατείας είανι 88 χρόνια τώρα απαγορευμένα στους Ιστορικούς, διότι πολιτεύονται απόγονοι των εκτελεσθέντων. Ολοι με την κατα καιρούς Δεξιά πολιτική παράταξη.
Η απόφαση είναι τέλος σκανδαλώδης, διότι, σε μια περίοδο που η χώρα έχει χρεοκοπήσει και τίθεται ζήτημα - εφ' όσον προκύψουν στοιχεία - επιμερισμού ποινικών ευθυνών των υπαιτίων, το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας με δικονομικά τεχνάσματα, υπεραμύνεται της ατιμωρησίας. Γιατί αν θεωρήσουμε αθώους τους υπεύθυνους για το θάνατο περισσότερων από 100.000 ανθρώπων και τον ξεριζωμό ενάμισι εκατομμυρίου, δεν είναι δυνατό να συντρέχει λόγος τιμωρίας των υπαίτιων μιας χρεοκοπίας.
Αλλά και οι κρίνοντες κρίνονται κυριοι Αρεοπαγίτες.
Γιάννης Χρυσοβέργης
Υ.Γ.
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης γιατί δεν τηρήθηκε η αρχή της ίσης μεταχείρισης. Από τη στιγμή που έγινε δεκτό το αίτημα του εγγονού του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη για ανψηλάφηση της δίκης, όφειλε να γίνει επίσης δεκτό το αίτημα της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδας για παράσταση πολιτικής αγωγής.
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης διότι παραγνωρίζει ότι από τις πράξεις και τις παραλείψεις των ανωτέρω έξι ανθρώπων, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και και περίπου 1.500.000 άνθρωποι έξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν για πάντα τους γενέθλιους τόπους τους σε συνθήκες που συνιστούσαν ισόβια προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης διότι προσβάλλει τον κοινό νου. Ποιος άλλος είχε την αντικειμενική πολιτική ευθύνη της συμφοράς που βρήκε ενάμισι εκατομμύριο ανθρώπους, αν όχι οι Πρωθυπουργοί της επίμαχης περιόδου, οι Υπουργοί Στρατιωτικών ο Αρχιστράτηγος του Μικρασιατικού μετώπου και ο Υπουργός Εξωτερικών κατά την επίμαχη περίοδο;
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης γιατίο η αθώωση όσων είχαν την αντικειμενική ευθύνη για την τραγωδία που έζησαν ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι - για να μην αναφερθούμε στα θύματα που προκάλεσε μεταξύ του άμαχου τουρκικού πληθυσμού ο ελληνικός στρατός κατοχής στη Μικρά Ασία - είναι ύβρις, με την αρχαιοελληνική σημασία της λέξης, για τα θύματα της τραγωδίας και για τους απογόνους τους. Αλλά είναι ύβρις και προς τον Ελλαδίτικο πληθυσμό της εποχής, γιατί οι καταδικασθέντες είχαν κερδίσει τις εκλογές του 1920 με σύνθημα την επιστροφή του στρατού από τη Μικρά Ασία.
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης διότι ο εγγονός του εκτελεσθέντος Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη έχει δικαίωμα πρόσβασης σε αρχεία, στα οποία δεν έχουν πρόσβαση, 88 ολόκληρα χρόνια μετά, οι Ιστορικοί. Στους οποίους, και μόνο σε αυτούς, ανήκει η ευθύνη του επιμερισμού των ευθυνών, με τρόπο απαλλαγμένο, όσο αυτό καθιστούν δυνατό οι υποκειμενικοί παράγοντες, από πολιτικές σκοπιμότητες. Όμως ο κ. Μιχάλης Πρωτοπαπαδάκης έχει πρόσβαση σε αυτά τα αρχεία και μπορεί να τα ερμηνεύει κατά το δοκούν. Με δυο λόγια η απόφαση αυτή βασίσθηκε σε στοιχεία που δεν μπορούν να δημοσιευτούν άρα δεν μπορούν και να αντικρουσθούν.
Η απόφαση είναι σκανδαλώδης διότι εμπεριέχει πολιτική σκοπιμότητα. Τα αρχεία της Μικρασιατικής εκστρατείας είανι 88 χρόνια τώρα απαγορευμένα στους Ιστορικούς, διότι πολιτεύονται απόγονοι των εκτελεσθέντων. Ολοι με την κατα καιρούς Δεξιά πολιτική παράταξη.
Η απόφαση είναι τέλος σκανδαλώδης, διότι, σε μια περίοδο που η χώρα έχει χρεοκοπήσει και τίθεται ζήτημα - εφ' όσον προκύψουν στοιχεία - επιμερισμού ποινικών ευθυνών των υπαιτίων, το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας με δικονομικά τεχνάσματα, υπεραμύνεται της ατιμωρησίας. Γιατί αν θεωρήσουμε αθώους τους υπεύθυνους για το θάνατο περισσότερων από 100.000 ανθρώπων και τον ξεριζωμό ενάμισι εκατομμυρίου, δεν είναι δυνατό να συντρέχει λόγος τιμωρίας των υπαίτιων μιας χρεοκοπίας.
Αλλά και οι κρίνοντες κρίνονται κυριοι Αρεοπαγίτες.
Γιάννης Χρυσοβέργης
Υ.Γ.
- Ο υπογράφων είναι πολέμιος της θανατικής ποινής. Θα προτιμούσα να μην είχαν εκτελεσθεί οι Έξι. Όμως την εποχή εκείνη η θανατική ποινή επιβάλλονταν για πολύ μικρότερης σοβαρότητας εγκλήματα, κι αυτό δεν μπορώ να το παραβλέψω.
- Με τις ελάχιστες αξιόπιστες πληροφορίες που είναι διαθέσιμες, μπορώ ως ιστορικός, να θεωρώ υπερβολική την επιβολή στον Νικόλαο Μπαλτατζη, ο οποίος ήταν Υπουργός Εξωτερικών. Όμως την αναψηλάφηση της δίκης δεν τη ζήτησαν οι απόγονοι του Μπαλτατζή.
5 σχόλια:
Γιάννη, όπως και να έχει το πράγμα, συμφωνούμε - δε συμφωνούμε με τη θανατική ποινή, σωστά ισχυρίζεσαι ότι σε αυτού του είδους τα ζητήματα δεν έχει θέση η - εκ των υστέρων - δικαιοσύνη, αλλά η Ιστορία, η οποία και θα αποδόσει τα καθ' έκαστα.
Κ.Λ.
Γιάννη, η ανάρτησή σου αναδεικνύει όψεις που δεν τις γνώριζα και που ίσως χρειάζονται περισσότερες διευκρινίσεις.
Πρώτα πρώτα είναι η ιστορία με την πρόσβαση στα αρχεία, που έχει ο κ. Πρωτοπαπαδάκης αλλά δεν έχουν οι ιστορικοί. Με ποιά λογική συμβαίνει αυτό και σε ποιόν ανήκουν τα αρχεία τέλος πάντων;
Το ότι δεν είχαν δικαίωμα συμμετοχής στη δίκη, ως πολιτική αγωγή, οι εκπρόσωποι των προσφυγικών οργανώσεων, είναι και αυτό ένα ερώτημα. Τί επικαλέστηκαν οι δικαστές και δεν τους το επέτρεψαν;
Ωστόσο η αλήθεια είναι ότι με βρίσκει σύμφωνο η ετυμηγορία των δικαστών ως προς την ουσία της υπόθεσης, αν την κατάλαβα καλά. Είναι άλλο πράγμα η ευθύνη και άλλο πράγμα η προδοσία, η οποία αποδόθηκε στους έξι. Δεν έχω υπόψη μου τίποτα που να τεκμαίρει ότι οι άνθρωποι αυτοί εργάστηκαν συνειδητά για τη στρατιωτική ήττα και για το ξεκλήρισμα του ελληνικού πληθυσμού. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι η ανεπάρκεια και η αδιαφορία (που νομίζω ότι είναι αυτό που χαρακτήρισε την κυβέρνηση Γούναρη και την τότε στρατιωτική ηγεσία) μπορεί να αποβεί εξ ίσου καταστροφική με τη συνειδητή προδοσία. Όμως είναι άλλο πράγμα να αντιμετωπίζεις κάποιον ως προδότη και άλλο ως άχρηστο. Ίσως λοιπόν το πνεύμα της προχτεσινής ετυμηγορίας δεν είναι ότι "οι άνθρωποι ήταν αθώοι" αλλά ότι "οι άνθρωποι δεν ήταν προδότες".
Κατά τα άλλα, λαμβάνοντας υπόψη τις νοοτροπίες και το κλίμα της εποχής, η θανατική καταδίκη θα μπορούσε να δικαιολογηθεί στη βάση της εγκληματικής αμέλειας ή κάτι παρόμοιο. Πάντως τα μετέπειτα γεγονότα έδειξαν ότι η εκτέλεση των έξι δεν είχε κάποιο απτό όφελος για την πολιτική ζωή (η πολιτική αστάθεια συνεχίστηκε, οι βασιλικοί παρέμειναν ισχυρή δύναμη και, κάποια στιγμή, καταφέραμε να φτάσουμε στη δικτατορία της 4ης Αυγούστου).
Γιώργος
Γιώργο,
Ως προς τους λόγους για τους οποίους δεν επετράπη η παράσταση πολιτικής αγωγής στην Ομοσπονδία των Προσφυγικών Σωματείων ο Κώστας μου εξήγησε ότι έγινε για δικονομικούς λόγους. Θα μπορούσαν να παραστούν ως Πολιτική Αγωγή εφ'όσον επαναλαμβάνονταν η δίκη.
Εντούτοις η απόφαση και μόνο του Αρείου Πάγου να αναψηλαφήσει μια υπόθεση, της οποίας όλοι οι μάρτυρες έχουν πεθάνει συνιστά πολιτική ενέργεια. Είναι σαν να ζητούσε σήμερα κάποιος απόγονος του Χίμλερ την αναψηλάφηση της Δίκης της Νυρεμβέργης. Ε, όχι αυτό είναι απόπειρα επιβολής μιας ιστορικής ερμηνείας μέσω δικαστικής απόφασης. Κι αυτό είναι ανεπίτρεπτο. Και δε νομίοζω ότι οι Αρεοπαγίτες δεν γνώριζαν τη σημασία της απόφασης που ελάμβαναν.
Ως προς την πρόσβαση στα αρχεία ισχύει στην Ελλάδα το εξής εξωφρενικό. Η πρόσβαση σε κρατικά αρχεία απαγορεύεται, εφ'όσον κάποιος από τους εμπλεκόμενους ή απόγονός του, έστω και αν είναι εξ αγχιστείας συγγενής, πολιτεύεται ή πολιτεύονταν στο παρελθόν και είναι ακόμα εν ζωή.
Λοιπόν, έχουμε και λέμε. από τους Πρωτοπαπαδάκηδες μέχρι τη δεκαετία του '90 πάντα κάποιος πολιτεύονταν.
Ο Παναγιώτης Κανελόπουλος ήταν ανηψιός του Γούναρη. Κι επειδή ο κύριος Λιβανός που μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '90 πολιτεύονταν ήταν εξ αγχιστείας συγγενής του Παναγιώτη Κανελόπουλου, εμπλοκή υπήρχε και από τη δική του μεριά. ο Νικόλαος θεοτόκης ήταν θείος από τη μητέρα του Πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη ο οποίος έφυγε πλήρης ημερών το 2006.
Κι επειδή όλο και κάποιος συγγενής εξ αγχιστείας όλων αυτών κάπου θα πολιτεύεται, τα αρχεία της Μικρασιατικής εκστρατείας δεν είναι προσβάσιμα στους ιστορικούς ερευνητές 88 ολόκληρα χρόνια μετά.
Το τρίτο θέμα είναι η αξιολόγηση της πράξης τους κι αν άξιζε για αυτήν η προβλεπόμενη τότε από την ελληνική νομοθεσία εσ΄χατη των ποινών. Κι εγώ δε νομίζω ότι υπάρχει άνθρωπος που πιστεύει σοβαρά ότι ενήργησαν με δόλο. Οι πράξεις τους υπαγορεύτηκαν από ασχετοσύνη και κουτοπονηριά. Σε αυτές προστίθεται και η εξαπάτηση της κοινής γνώμης μιας και είχαν κερδίσει τις εκλογές υποσχόμενοι το τέλος του πολέμου. Σε κάθε περίπτωση ήταν τόση η βαρύτητα των επιπτώσεων, που δικαιολογείται η παραπομπή τους σε Έκτακτο Στρατοδικείο, μιας και, μην το ξεχνάμε αυτο, κυβερνούσαν πραξικοπηματίες. Όμως τις πράξεις τους ουδέποτε τις αποκήρυξε το ελληνικό Κράτος και ουδέποτε τους ζητήθηκε να λογοδοτήσουν για το πραξικόπημα αυτό. Άρα νομιμοποιείται ακόμα και η σύσταση Εκτάκτων Στραοτδικείων από μέρους τους.
Γιάννης Χρυσοβέργης
Γιάννης Χρυσοβέργης
Προδοσία όπως την αντιλαμβάνομαι εγώ σημαίνει είτε ότι δεν ακολούθησαν διαταγές ή ότι εσκεμμένα έδρασαν εναντίον του συμφέροντος. Όπως λες και εσύ, δεν υπάρχουν στοιχεία για να αποδειχθεί το ένα ή το άλλο αφού τα αρχεία είναι κλειστά.
Ένα δεύτερο θέμα είναι το αν φέρουν ευθύνη για τον τύχη του άμαχου πληθυσμού. Πιστεύω ότι για αυτό είναι υπεύθυνοι εκείνοι που υπέγραψαν την συνθήκη και η κυβέρνηση που αποφάσισε την υπογραφή, και οι "κοσμικοί" αξιωματικοί της θρησκείας του Κεμάλ.
Το σημαντικότερο όμως κατά την γνώμη μου, και εκεί είναι το πραγματικό σκάνδαλο είναι ότι τα αρχεία είναι κλειστά. Το γεγονός ότι είναι κλειστά επειδή πολιτεύονται τα σπερματοζωάρια των εμπλεκομένων είναι πραγματικά θεματικά εξωφρενικό.
Ποιο είναι το σκεπτικό το εν λόγω νόμου; Για τους εν ζωή, μήπως είναι να προστατευθούν οι Έλληνeς πολίτες από την αλήθεια για τους πολιτικούς τους γιατί σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να τους καταψηφίσουν; Για τα σπερματοζωάρια των πεθαμένων γιατί; Είναι μήπως επειδή ο νομοθέτης πιστεύει ότι οι Έλληνες πολίτες δεν μπορούν να κρίνουν τον κάθε πολιτικό από το έργο του και όχι από τα πεπραγμένα τον προγόνων του; (Πλάκα πλάκα αν αναλογιστούμε κάποιες κυβερνήσεις που πέρασαν γκουχ-γκουχΚαραμανλήςΟΝεότερος δεν έχουν και άδικο :-) ). Τι καλά είναι να έχεις νόμους που σε προστατεύουν από το να ασκείς τα δημοκρατικά σου δικαιώματα όντας ενήμερος πολίτης.
Μα Κωνσταντίνε, αν εννοείς τη Συνθήκη της Λωζάνης, αυτή ήρθε εκ των υστέρων να νομιμοποιήσει τα τετελεσμένα γεγονότα. Λίγοι ήταν αυτοί που έφυγαν σε εφαρμογή της Συνθήκης, κυρίως πληθυσμοί που είχαν την τύχη να είναι μακριά από τα θέατρα των μαχών.
Όσο για τους έξι... ναι, έχουν εγκληματική ευθύνη για τη συνέχιση του πολέμου ενώ εξελέγησαν με την υπόσχεση ότι θα τον σταματήσουν. Έχουν επίσης εγκληματική ευθύνη για τη μοίρα των αμάχων γιατί τους προσφέρθηκαν ευκαιρίες απαγκίστρωσης κι αυτοί τις κλώτσησαν. Κι αυτά τα ξέρουμε από τα πρακτικά της δίκης τους.
Τα αρχεία όμως, που θα επέτρεπαν την ολόπλευρη αξιολόγησης του τι έπραξε και δεν έπραξε ο καθένας με τη χρονική απόσταση ασφάλειας που επιτρέπει κρίσεις απαλλαγμένες από τα πάθη της στιγμής, είναι ακόμα κλειστά.
Γιάννης Χρυσοβέργης
Δημοσίευση σχολίου