Η μη βία και ανυπακοή στον Ζιν
Ο Χάουαρντ Ζιν υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς στοχαστές του 20ού αιώνα.
Ο πρόσφατος θάνατός του τον ξαναέφερε στην επικαιρότητα. Αρκετές εφημερίδες τού αφιέρωσαν εκτενή δημοσιεύματα αναφορικά με τη ζωή και το έργο του. Αλλά πιστεύω πως δεν θα τα διάβασαν πολλοί. Ο Ζιν ήταν σχετικά άγνωστος στην Ελλάδα και ποτέ δεν έγινε κτήμα της λεγόμενης Ανανεωτικής Αριστεράς. Ο θεατρικός του μονόλογος ο «Μαρξ στο Σόχο», που παίχτηκε με μεγάλη επιτυχία από τον Αγγελο Αντωνόπουλο, τον έκανε γνωστό σε ένα ευρύτερο κοινό που ξεπερνούσε τον αριθμό των αναγνωστών του. Κατά την άποψή μου μπορούμε να τον κατατάξουμε στους θεμελιωτές της Αριστεράς του 21ου αιώνα, που δεν έχει καμιά σχέση ούτε με τον κομμουνισμό της ΕΣΣΔ, ούτε με τον ευρωκομμουνισμό (πνευματικός πατέρας του ΚΚΕ εσ.) και πολύ περισσότερο με τη σοσιαλδημοκρατία.
Κατά τον Ζιν, όταν η αδικία γίνεται «νόμος και τάξη», τότε οι πολίτες πρέπει να αντιδράσουν με τη μέθοδο της πολιτικής ανυπακοής και την άμεση δράση. Η ανυπακοή ως όρος αποδίδεται στον ποιητή Θορό, επειδή πήγε φυλακή γιατί αρνήθηκε να πληρώσει τους φόρους του. Διαφωνούσε με τον πόλεμο του Μεξικού, όπου οι ΗΠΑ κατέκτησαν το Βόρειο Μεξικό και το προσάρτησαν στη χώρα τους. Αν θα μπορούσαμε να βρούμε ποιος ήταν ο πατέρας του όρου, τότε θα πρέπει να ανατρέξουμε στην Ελληνική Μυθολογία. Στον Προμηθέα (ανυπακοή στους θεούς) και την Αντιγόνη (ανυπακοή στο κράτος).
Η μη βία δεν σημαίνει πασιφισμό ή ταξική συνεργασία, αποδοχή του συστήματος και παθητική αναμονή κάποιου καλύτερου μέλλοντος. Σημαίνει σθεναρή αντίσταση. Η ανυπακοή μπορεί να εκφραστεί με ποικίλους τρόπους. Μαζικές διαδηλώσεις, απεργίες, σαμποτάζ κάθε είδους (από προϊόντα έως επιβράδυνση των ρυθμών εργασίας), άρνηση συνεργασίας και καμπάνιες μεγάλης έκτασης για να κερδηθεί η συμπαράσταση του κόσμου. Ακόμα και εκκλήσεις προς άτομα της άρχουσας τάξης, με την ελπίδα πως ίσως έρθουν σε ρήξη με το αμαρτωλό τους παρελθόν. Η άμεση δράση, πάντα σύμφωνα με τον Ζιν, δεν χλευάζει και δεν υποτιμά τα κεκτημένα ανθρώπινα δικαιώματα ούτε σνομπάρει τις όποιες ελευθερίες. Απλά συνειδητοποιεί τα όριά τους και προχωράει.
Η απόρριψη της βίας είναι άρρηκτα δεμένη με τη δημοκρατία. Η βία δεν είναι αξία, όπως υποστηρίζουν διάφορες μικρές τρομοκρατικές ομάδες. Ο Ζιν υποστηρίζει πως αυτές οι ομάδες, επειδή αδυνατούν να συγκροτήσουν μια μαζική βάση λαϊκής υποστήριξης, καταφεύγουν σε μια απεγνωσμένη τακτική. Οι κυβερνήσεις προτιμούν τη βία αυτών των ομάδων γιατί μπορούν εύκολα να ελέγξουν αυτούς τους μικρούς πειθαρχημένους στρατούς και να τους διαβρώσουν, πράγμα αδύνατο σε μεγάλες μαζικές κινητοποιήσεις που όταν ξέρουν να αγωνίζονται, κατά κανόνα, κάνουν την κεντρική εξουσία να υποχωρήσει.
Τέτοια κινήματα δεν είχαμε στην Ελλάδα. Και στο σημείο που υπάρχουν είναι σε μικροκλίμακα. Στη χώρα μας έχει επικρατήσει το τελετουργικό του αγώνα και όχι ο ίδιος ο αγώνας. Πενήντα - εκατό άτομα μπορεί να κλείσουν το κέντρο της πόλης και, αντί να κερδίσουν τη συμπάθεια του κόσμου, προκαλούν την μήνιν του. Πιο αποτελεσματικό θα ήταν μια διαμαρτυρία άλλης μορφής, που θα κέρδιζε έστω και έναν άνθρωπο που μέχρι εκείνη τη στιγμή αγνοούσε το αίτημά τους. Τώρα με τους αγρότες. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως όλο το δίκιο ήταν με το μέρος τους. Το έμαθε κανείς; Μόνο αυτοί που το ήξεραν. Η τηλεόραση φρόντισε να διαδώσει πως οι αγροτοπατέρες κόβουν την Ελλάδα στη μέση για να παίρνουν τα επιδόματά τους και να κάθονται. Και εδώ θα μπορούσαμε να διακρίνουμε ένα μεγάλο και εντυπωσιακό τελετουργικό. Ηλθαν και απήλθαν χωρίς να κερδίσουν τίποτα παραπάνω από την οργή αυτών που εμποδίστηκαν να κάνουν τη δουλειά τους.
Αν υπήρχε κίνημα ανυπακοής στην Ελλάδα, τότε θα βρίσκαμε μέσα σε κάθε σακούλα ψώνιων από τη λαϊκή και ένα διαφωτιστικό φυλλάδιο, για να καταλάβουμε όλοι τι χρωστάμε στους αγρότες. Και ίσως τότε το κίνημα να μην ήταν μόνο των αγροτών αλλά όλων εκείνων που καταναλώνουν αγροτικά προϊόντα. Δηλαδή όλων μας. Στο κάτω κάτω της γραφής, και η σπανακοτυρόπιτα αγροτικό προϊόν είναι. Φαντασθείτε στο περιτύλιγμά της να υπήρχαν τα αιτήματα των αγροτών!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου