Γεύση από Μαδρίτη

Είχα 18 χρόνια να επισκεφτώ τους συναδέλφους γεωφυσικούς στο πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης. Και με αφορμή ένα πρόγραμμα ανταλλαγής διδασκόντων, βρήκα την ευκαιρία να ξαναπεράσω από τα παλιά λημέρια. Κάποιοι με θυμόντουσαν από το 1995 και θέλησαν να επικοινωνήσουν μαζί μου από κοντά, οπότε κάναμε και κάποιες συζητήσεις για την κατάσταση στην Ισπανία.

Λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται το πανεπιστήμιο, τα δίδακτρα διπλασιάστηκαν πρόσφατα, με αποτέλεσμα να φτάσουν τα 2000 Ευρώ το χρόνο για τους προπτυχιακούς φοιτητές και 4000 Ευρώ για τους μεταπτυχιακούς. Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, πολλοί φοιτητές δυσκολεύονται να πληρώσουν και, τη βδομάδα που πέρασε, η πρυτανεία παρέμενε κατειλημμένη από καμμια εκατοστή «μπαταξήδες», που, εφόσον δεν πλήρωναν, θα έπρεπε να διαγραφούν από το πανεπιστήμιο. Στο σημείο αυτό αναπτύσσεται ένα γαϊτανάκι μεταξύ των φοιτητών που δεν έχουν, ή δυσκολεύονται να πληρώσουν και ζητούν μια πιο ευνοϊκή αντιμετώπιση από τη διοίκηση του πανεπιστημίου, της πρυτανείας που δηλώνει ότι χρειάζεται τα χρήματα μιας και έχει πολλά χρέη και της πολιτείας (τοπική κυβέρνηση Μαδρίτης), που κι’αυτή χρωστάει χρήματα στο πανεπιστήμιο, έχει μειώσει δραματικά την επιχορήγηση και ισχυρίζεται ότι δεν εμπλέκεται στο πρόβλημα γιατί «το πανεπιστήμιο είναι αυτόνομο», οπότε ας κόψει το λαιμό του. Απ’όσο κατάλαβα, τα χρέη του πανεπιστημίου οφείλονται κατά βάση στη μείωση της επιχορήγησης από την πολιτεία και στη μη καταβολή από αυτήν κάποιων χρεωστούμενων. Αν είναι έτσι, τότε οι αιτιάσεις περί αυτονομίας του πανεπιστημίου είναι για γέλια και για κλάματα και αναδεικνύουν την ανευθυνότητα των κυβερνώντων.

Και βέβαια αυτή η ιστορία με την αύξηση των διδάκτρων είναι μια παρανυχίδα μόνο μέσα στα πολύ σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα αυτής της χώρας, που ναι μεν ως κράτος μάλλον δεν θα καταφύγει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και ελέγχου των δημοσιονομικών του (υπάρχει πάντως τρόικα για την εποπτεία του κλυδωνιζόμενου τραπεζικού τομέα), ωστόσο η λιτότητα, η ύφεση,  η ανεργία και οι δυσκολίες στη διαχείριση των δημοσιονομικών καλά κρατούν. Και στα πλαίσια της πολιτικής λιτότητας, οι μισθοί των δημόσιων υπαλλήλων έχουν μειωθεί κατά 25%, ενώ η αναλογία προσλαμβανόμενων προς αποχωρούντες υπαλλήλους είναι λιγότερη του 10%. Σας θυμίζουν τίποτε αυτά;     

Η κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος όμως, δείχνει να έχει άλλες προτεραιότητες. Βλέπετε για το υπουργείο παιδείας το πνεύμα είναι σημαντικότερο από την ύλη και από την οικονομία, γι’αυτό και πρόσφατα προωθείται η επαναφορά των θρησκευτικών στα σχολεία, ως υποχρεωτικού μαθήματος. Εδώ θα ταίριαζε ίσως η γνωστή ατάκα του συμπαθούς Χάρυ Κλιν, «ο κόσμος καιγετάιν και το μ.... χτενιζετάιν». Ωστόσο αυτή η κίνηση θα πρέπει να έχει βαθύτερες ρίζες, που ανάγονται στο φασιστικό παρελθόν πολλών στελεχών του κυβερνόντος κόμματος και στους παραδοσιακούς δεσμούς της άρχουσας τάξης με την καθολική εκκλησία. Οπότε, μέσα στην παραζάλη της κρίσης και στη σύγχιση του κοσμάκη που πορεύεαι με χίλιες δυο έγνοιες για το βιοπορισμό του, κάποιοι διαβλέπουν την «ευκαιρία» για παλινόρθωση και αποκατάσταση διαταραγμένων συσχετισμών εξουσίας.

Δεν ξενύχτησα ιδιαίτερα τις μέρες που ήμουν εκεί, όπως το συνήθιζα νεότερος. Περπάτησα λίγο στο κέντρο με την καθηγήτρια και παλιά γνώριμη, το βράδυ της Παρασκευής ήπια ένα ποτό σε ένα συμπαθητικό μπαράκι και το Σάββατο επέστρεψα στα πάτρια εδάφη. Ίσως του χρόνου πάλι...

Γιώργος Αιμ. Σκιάνης