Στρατευμένη τέχνη

Άνοιξη 1968. Συνέδριο των Δημοκρατικών στο Σικάγο. Διαδηλωτές διαμαρτύρονται για τον πόλεμο στο Βιετνάμ και τρώνε το ξύλο της χρονιάς τους από την αστυνομία. Δυο χρόνια μετά, γύρω στο’70, στην ίδια πόλη, οκτώ άτομα από το χώρο της τότε ριζοσπαστικής αριστεράς κάθονται στο εδώλιο του κατηγορουμένου, για «ανατρεπτική δράση» και γαι υποκίνηση των ταραχών του’68. Μεταξύ αυτών ο Μπομπυ Σιλ, ηγετικό στέλεχος των Μαύρων Πανθήρων που καθόταν σιδηροδέσμιος στο εδώλιο, προφανώς θεωρούμενος ως λίαν επικίνδυνος για το καθεστώς, ο Άμπυ Χόφμαν και ο Τζέρυ Ρούμπιν (πολύ γνωστοί ακτιβιστές του κινήματος εκείνης της εποχής).
Η δίκη παίρνει μεγάλη δημοσιότητα και εκδλώνονται κινήσεις συμπαράστασης στους κατηγορούμενους. Μια από αυτές τις εκδηλώσεις ήταν και μια συναυλία, στην οποία κλήθηκαν από το κίνημα να παίξουν και οι Κρόσμπυ, Στιλ, Νας και Γιανγκ, που τότε ήταν συγκρότημα.
Το 1971, ο Γκράχαμ Νας ξεκινάει σόλο καριέρα και βγάζει δίσκο στον οποίο υπάρχει και το τραγούδι με τίτλο «Chicago». Παρουσιάζω ένα απόσπασμά του με την πρόκληση, κάτι σαν κουίζ, να προσπαθήσετε να θυμηθείτε το σκοπό, που μάλλον έχετε ακούσει, διαβάζοντας τους στίχους.

So your brother's bound and gagged

And they've chained him to a chair

Won't you please come to Chicago just to sing

In a land that's known as Freedom

How can such a thing be fair

Won't you please come to Chicago for the help that we can bring

We can change the world

Rearrange the world

It's dying - to get better

Στην πρώτη στροφή γίνεται σαφής αναφορά στον σιδηροδέσμιο Μπομπυ Σιλ και συνάμα διατυπώνεται η έκκληση για προσέλευση στο Σικάγο και συμμετοχή στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά της αδικίας που υφίστανται οι κατηγορούμενοι.
Σε μια άλλη στροφή γίνεται μια απαξιωτική αναφορά απέναντι στους πολιτικούς καριέρας και ειδικά σε βάρος του Ρόμπερτ Κένεντυ που δεν τείνει ευήκοο ους στο αντιπολεμικό κίνημα (φαίνεται πως παρά τον τραγικό του θάνατο, ο Κένεντυ δεν είχε συμπάθειες στο κίνημα της εποχής).
Γιατί τώρα σας τα λέω όλα αυτά; Γιατί το τραγουδάκι αυτό, αν δεν το έχετε ακόμα αναγνωρίσει, ακούστηκε κατά κόρον στα νεανικά πάρτι της δεκαετίας του’ 70 και των αρχών του’ 80 (θυμάμαι την Κάλια να παίζει κάποια στιγμή στο πιάνο το βασικό σκοπό). Αυτό που δεν ήξερα, και μάλλον δεν ξέραμε, ήταν το πολιτικό του υπόβαθρο που, αν και "γκραν σουξέ", είναι νομίζω καραμπινάτη περίπτωση στρατευμένης τέχνης.
Αν ακόμα δεν αναγνωρίσατε το τραγούδι, μπορείτε να το ακούσετε στο http://il.youtube.com/watch?v=fEFsBF1X1ow
Εκεί θα δείτε και ένα ενδιαφέρον βίντεο.
Τα χρόνια πέρασαν. Ο Μπομπυ Σιλ έχει εγκαταλείψει προ πολλού την ενεργή δράση. Ο Άμπυ Χόφμαν αυτοκτόνησε το 1989. Και ο Τζέρυ Ρούμπιν, από τη δεκαετία του’80, είχε αποκηρύξει το ριζοσπαστικό του παρελθόν, είχε γίνει επιτυχημένος επιχειρηματίας, διακήρυσσε την «υγιεινή ζωή» και τελικά, τί τραγική ειρωνία, σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα.
Όσο για τον Γκράχαμ Νας, από το λίγο που τον παρακολουθώ, κατάλαβα ότι παρέμεινε ένας πολιτικά συνειδητοποιημένος καλλιτέχνης που κατάφερε να βγάλει το ψωμί του χωρίς να γράφει ανοησίες. Λίγο είναι αυτό;

Γιώργος Αιμ. Σκιάνης