ΟΙ ΛΑΪΚΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ, ΟΙ «ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΕΣ» ΚΙ Η ΒΙΑ

Η αδιαμφισβήτητη δράση μικρής ομάδας μπαχαλάκηδων και οργανωμένων προβοκατόρων -υπάρχει πλήθος σχετικών μαρτυριών- στο ξεκίνημα των επεισοδίων στις σημερινές μεγαλειώδεις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις για τα Τέμπη δεν αρκούν από μόνες τους για να εξηγήσουν την έκταση και τη διάρκεια των συγκρούσεων διαδηλωτών και αστυνομίας.

 Δεν έχει υπάρξει διαδήλωση στα τελευταία 50 χρόνια στη διάρκεια της οποίας -ή και μετά το τέλος της- να μην ξέσπασαν επεισόδια, άλλοτε περιορισμένα κι άλλοτε εκτεταμένα,  μεταξύ της Αστυνομίας και μέρους των διαδηλωτών. Κάθε φορά τα κόμματα και τα ΜΜΕ της Αριστεράς καταγγέλλουν μονότονα -στις περιπτώσεις που η αστυνομική βία δεν υπήρξε απρόκλητη- τη δράση οργανωμένων προβοκατόρων. Έχουν όμως πάντα έτσι τα πράγματα; 

ΤΟ ΔΙΔΥΜΟ ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΩΝ ΚΙ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ

Η δράση οργανωμένων προβοκατόρων της Αστυνομίας είναι παγκοσμίως ένας απαραίτητος μηχανισμός ηθικής απονομιμοποίησης των όποιων διαδηλωτών και νομιμοποίησης της βίαιης αστυνομικής καταστολής τους. Προϋπόθεση της επιτυχίας του εγχειρήματος είναι η ύπαρξη ηλιθίων ή (και) πρόθυμων ή (και) αργυρώνητων δημοσιογράφων οι οποίοι θα αναπαραγάγουν την κρατική προπαγάνδα και θα τρομοκρατήσουν τους κάθε λογής «έντιμους ανθρώπους κυρ-Παντελήδες».

Ειδικά στην Ελλάδα η προσφυγή της Αστυνομίας στις «υπηρεσίες» των «οργισμένων διαδηλωτών» -μπαχαλάκηδες συνηθίζουμε να τους αποκαλούμε- έχει σπάσει όλα τα ρεκόρ, καθώς δεν υπάρχει διαδήλωση που να μην τους έχει χρησιμοποιήσει.

Σήμερα, για παράδειγμα, υπάρχει πλήθος βίντεο που δείχνουν ομάδες  μασκοφορεμένων να σπάνε μάρμαρα στο Σύνταγμα υπό το απαθές βλέμμα των ανδρών των ΜΑΤ ένα ολόκληρο εικοσάλεπτο πριν αρχίσουν τα πρώτα επεισόδια. Ακόμα πιο ακραίο όμως ήταν το περιστατικό που κατέγραψε η κάμερα του MEGA το 2008, όταν ξεχείλιζε η οργή της νεολαίας για τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Ομάδα ανδρών με καλυμμένα χαρακτηριστικά και κράνη διασταυρώνεται με διμοιρία των ΜΑΤ. Ο πρώτος από αυτούς δείχνει μια ταυτότητα στο διοικητή της διμοιρίας, τα ΜΑΤ τους αφήνουν να περάσουν και στη συνέχεια αυτοί αρχίζουν να επιδίδονται σε λεηλασίες καταστημάτων.

ΟΙ «ΜΠΑΧΑΛΑΚΗΔΕΣ»

Δίπλα στους οργανωμένους προβοκάτορες υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει πάντα μια μικρή ομάδα νέων ανθρώπων για τους οποίους, το να συγκρουστούν με την Αστυνομία συνιστά λόγο ύπαρξης. Οι διαφορές στη συμπεριφορά τους και στη σκέψη τους από τους χουλιγκάνους των ομάδων είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτες. Ο τρόπος δράσης τους είναι επίσης συγκεκριμένος: πάντα, προς το τέλος της διαδήλωσης, θα πετάξουν μερικές βόμβες μολότοφ στους αστυνομικούς, και θα παίξουν μαζί τους ένα κυνηγητό διάρκειας μιας-δυο -το πολύ- ωρών, που θα ολοκληρωθεί στα Εξάρχεια, όπου και θα λάβει τέλος η «σεμνή τελετή». Ο απολογισμός είναι κι αυτός δεδομένος: πέντε-έξι κάδοι σκουπιδιών καμένοι, ευρεία κατανάλωση από πλευράς αστυνομίας χημικών και χειροβομβίδων κρότου-λάμψης -να ανανεώνεται το στοκ και να πέφτουν οι μίζες στους προμηθευτές-, άντε και τέσσερις-πέντε συλλήψεις.

Κι όλοι μένουν ευχαριστημένοι: τα καλόπαιδα επειδή έκαναν την επανάσταση κατά του μπαμπά τους, οι αστυνομικοί που «ξεμούδιασαν» κι οι εμπλεκόμενοι στις προμήθειες υλικού καταστολής διαδηλώσεων για τις προμήθειές τους.

ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΜΟΝΟ ΑΥΤΟ;

Η έκταση και η διάρκεια των σημερινών επεισοδίων δε μπορεί να εξηγηθεί ούτε από τις ολιγάριθμες καλά οργανωμένες ομάδες προβοκατόρων, ούτε από τους 100-150 μπαχαλάκηδες. Ναι μεν οι συγκεκριμένοι έδωσαν το εναρκτήριο λάκτισμα  των επεισοδίων, όμως οι άνθρωποι που στη συνέχεια επέλεξαν τη σύγκρουση με την Αστυνομία αντί της φυγής ήταν πολύ περισσότεροι. Ανέρχονταν σε κάποιες χιλιάδες άτομα.

Δεν έχω μπορέσει να κατανοήσω με βεβαιότητα αν αυτή η εμμονή όλα αυτά τα χρόνια του μεγαλύτερου μέρους -για να μη χρησιμοποιήσω τον προβοκατόρικο όρο «της νομιμόφρονος»- Αριστεράς και του συνόλου των λίγων αντιπολιτευόμενων ΜΜΕ στις ιστορίες με προβοκάτορες οφείλεται στη δυσφορία της που ένα μέρος των διαδηλωτών της χάλασε το αφήγημα -και, κατά συνέπεια, στην προσφυγή της στο ίδιο προπαγανδιστικό εργαλείο που χρησιμοποιούν οι κυβερνώντες για την απονομιμοποίηση των ατάκτων- ή αν οφείλεται στην αδυναμία της να επικοινωνήσει με την κοινωνία και να κατανοήσει πώς αυτή αντιδρά.

Σε κάθε περίπτωση,  η έκταση των σημερινών επεισοδίων -από τα Προπύλαια ως τις Στήλες του Ολυμπίου Διός και ως την πλατεία Κολωνακίου και τον Ευαγγελισμό- και η διάρκειά τους -πάνω από δυο ώρες- υποδηλώνει πως ένας σημαντικός αριθμός διαδηλωτών ήταν αποφασισμένοι αν χτυπήσει η Αστυνομία να αντισταθούν.

Γι αυτό και οι αναφορές ΜΜΕ και κομμάτων της Αριστεράς σε «αλήτες που αμαύρωσαν την εικόνα» των διαδηλώσεων αν δεν είναι υποκριτικές αποδεικνύουν αδυναμία κατανόησης των αντιδράσεων μέρους της κοινωνίας.

Τα όσα συνέβησαν σήμερα έχουν ξανασυμβεί. Συνέβησαν το 2021, μεσούσης της καραντίνας λόγω κορωνοϊού, όταν 15.000 άνθρωποι, εξοργισμένοι από την κακοποίηση μιας μωρομάνας από αστυνομικούς στη Νέα Σμύρνη, συγκρούονταν επί ώρες με την Αστυνομία. Συνέβησαν το Φλέβάρη του 2012, τη νύχτα που η Βουλή ψήφιζε το δεύτερο μνημόνιο κι η Αστυνομία χτύπησε απρόκλητα τη διαδήλωση διαμαρτυρίας πριν καν αυτή αρχίσει. Συνέβη και διήρκεσε σχεδόν ένα μήνα, όταν δολοφονήθηκε ο Αλέξης Γρηγορόπουλος, για ν' αναφερθούμε μονάχα στα πιο πρόσφατα περιστατικά μαζικής αντιπαράθεσης πολιτών με την Αστυνομία.

ΓΙΑΤΙ ΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΤΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ;

Πολλές απαντήσεις μπορεί να δώσει κανείς στο ερώτημα αυτό. Προσωπικά θα προτιμήσω να εστιάσω σε δυο παράγοντες που λειτουργούν συμπληρωματικά.

Ο πρώτος, πέραν πάσης αμφιβολίας, είναι η εδραιωμένη πεποίθηση στην κοινωνία ότι η Δικαιοσύνη εργάζεται συνειδητά για τη συγκάλυψη των ευθυνών των υπαιτίων του εγκλήματος των Τεμπών. Κι αν πρέπει να αναζητηθούν οι υπαίτιοι της δημιουργίας αυτής της πεποίθησης αυτοί είναι η Εισαγγελέας και η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου καθώς κι ο αρμόδιος ανακριτής. Όπως επισήμαινα και στο άρθρο Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΚΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ* είναι η πρώτη φορά από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη που η ηγεσία της Δικαιοσύνης παρεμβαίνει τόσο απροσχημάτιστα υπέρ της συγκάλυψης των ευθυνών των υπαιτίων του εγκλήματος. Και με τη στάση τους αυτή λένε στους πολίτες πως ο μόνος δρόμος για να βρουν το δίκιο τους είναι η αυτοδικία.

Ο δεύτερος είναι η πρωτοφανής αδυναμία των πολιτικών κομμάτων της αντιπολίτευσης και, κυρίως, της Αριστεράς να προσφέρουν στους πολίτες μια προοπτική αποτελεσματικής μη βίαιης αντίστασης στην κρατική βία. Κι αυτό που είναι ακόμα χειρότερο είναι η άρνησή τους να αναγνωρίσουν αυτή τους την αδυναμία και να προσπαθήσουν να βρουν λύσεις. Κι επειδή αρνούνται να αναγνωρίσουν το πρόβλημα η θεοποίηση των προβοκατόρων γίνεται γι αυτούς μια κάποια λύση.

Επ' αυτού πάντως θα ήταν λάθος να μην αναγνωρίσουμε και τη γέννηση από τα κάτω μιας κουλτούρας μη βίαιης αντίστασης. Για πρώτη φορά, μετά την έναρξη των επεισοδίων, διαδηλωτές που ήδη είχαν αποχωρήσει από τη διαδήλωση επέστρεψαν στην πλατεία Συντάγματος με τα χέρια ψηλά και παρέμειναν εκεί για ώρες . Κι όταν τα ΜΑΤ τους έδιωξαν βίαια αυτοί επέστρεψαν, κι όταν τους ξαναέδιωξαν αυτοί επέστρεψαν και πάλι και παρέμειναν στο Σύνταγμα αξιώνοντας την παραίτηση της κυβέρνησης κι αποκαλώντας το Μητσοτάκη δολοφόνο ως τις 07.00 μ.μ.

Γιάννης Χρυσοβέργης

Υ.Γ. Δεν θέλησα να γράψω για τις πολιτικές συνέπειες των μεγαλειωδών σημερινών διαδηλώσεων για πολλούς λόγους. Ο πρώτος είναι ότι οι αναλύσεις που ως τώρα διάβασα μου φάνηκαν επαρκείς. Ο δεύτερος είναι ότι ποτέ δε μου άρεσε να κομίζω γλαύκα εις Αθήνας. Ο λόγος μου άτακτος είναι κι ασχολείται με θέματα που τους άλλους δεν απασχολούν.