Η κρίση του ελληνικού χρέους έθεσε εξ αρχής δυο ζητήματα: την αναγκαιότητα συντεταγμένης ευρωπαϊκής απάντησης και την αναγκαιότητα η απάντηση αυτή να οδηγήσει άμεσα στη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες των, αναπόφευκτων, κερδοσκοπικών επιθέσεων σε βάρος του Ευρώ. Και στα δυο ζητήματα, η ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία αποδείχθηκε κοντόφθαλμη κι ανίκανη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις. Το ερώτημα δεν είναι πλέον αν και πότε θα χρεοκοπήσει η Ελλάδα - πράγμα βέβαιο - αλλά το πόσο χρόνο ζωής έχει το ευρώ.
Τις προηγούμενες ημέρες γίναμε, για πολλοστή φορά, μάρτυρες μιας απίστευτης - και πρωτόγνωρης - κακοφωνίας των μελών της γερμανικής κυβέρνησης που έστειλε όλα τα χρηματιστήρια του κόσμου στα τάρταρα. Είχαν προηγηθεί οι δημόσιες διαφωνίες του Προέδρου της ΕυρωπαΪκής Κεντρικής Τράπεζας και του Γερμανού Υπουργού Οικονομικών, οι επιλεκτικές διαρροές, από την ίδια τη γερμανική κυβέρνηση, στα ΜΜΕ για το περιβόητο σχέδιο Β στήριξης τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών σε περίπτωση χρεοκοπίας της Ελλάδας, η θλιβερή απόπειρα τζάμπα μαγκιάς του Βαγγελάκη Βενιζέλου προς την Τρόικα, οι απαιτήσεις της φιλανδικής κυβέρνησης για «εμπράγματες εγγυήσεις» έναντι των δανείων προς την Ελλάδα και πάει λέγοντας...
Με δεδομένη όλη αυτή την απίστευτη κακοφωνία, τη συνειδητή άρνηση των πολιτκών ηγεσιών να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι σε μια κρίση που ξεκίνησε σαν κρίση του ελληνικού χρέους και έχει μεταβληθεί σε κρίση της Ευρωζώνης, αλλά και την εκμετάλλευση της ελληνικής κρίσης από μέρους τους για να κερδίσουν, ανεπιτυχώς οι περισσότεροι, μερικά ψηφαλάκια στις εκλογικές τους περιφέρειες, οι επανειλημένες δηλώσεις της Λοράνς Παρισόλ, Προέδρου της Γαλλικής Ομοσπονδίας Εργοδοτικών Οργανώσεων, με τις οποίες καταγγέλλονται οργανωμένα κερδοσκοπικά συμφέροντα με έδρα, είτε στο Λονδίνο, είτε εκείθεν του Ατλαντικού, μόνο ως κακόγουστο αστείο μπορούν να εκληφθούν.
Όχι γιατί τέτοια παιγνίδια δε γίνονται. Όχι ότι το ευρώ και τα Κράτη-μέλη της Ευρωζώνης δε δέχονται οργανωμένες επιθέσεις. Μπροστά όμως σε μια κατάσταση που συνοψίζεται στο ρητό «ο σώζων εαυτώ σωθείτω», ακόμα κι ένας ηλίθιος θα καταλάβαινε ότι η Ευρωζώνη καταρρέει.
Κι αν δεν το είχε καταλάβει ως τώρα, η απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης να διαπραγματευτεί με την Κίνα τη μαζική αγορά ομολόγων του ιταλικού Κράτους είναι αρκετή για να τον πείσει. Γιατί οι Κινέζοι θα κάνουν αυτό που κάνουν παντού. Θα χορηγήσουν χαμηλότοκα δάνεια και, σε αντάλλαγμα, θα πάρουν τον έλεγχο των υποδομών, θα απαιτήσουν το άνοιγμα χωρίς κανένα έλεγχο της ιταλικής αγοράς στα προϊόντα τους και θα καταστρέψουν κάθε μορφή τοπικής παραγωγής.
Η Ευρωζώνη καταρρέει γιατί τα τελευταία είκοσι χρόνια, όλες ανεξαιρέτως οι πολιτικές ηγεσίες, παρουσίαζαν τα αντικοινωνικά μέτρα που από κοινού συμφωνούσαν στις Συνόδους Κορυφής, ως μέτρα που «επιβάλλουν οι κακές Βρυξέλλες». Γιατί στη θέση των πολιτικών ηγετών με όραμα βρίσκονται 27 μικροί Ανδρέες Παπανδρέου, ικανοί να τινάξουν τα πάντα στον αέρα προκειμένου να εξασφαλίσουν ένα πρόσκαιρο εκλογικό όφελος. Κι όσοι δεν είναι τέτοιοι, είναι προκλητικά κατώτεροι των περιστάσεων (Γιώργος Παπανδρέου, Θαπατέρο, Σόκρατες).
Η Ευρωζώνη, και μαζί της το όνειρο για μια Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, κατερρέει γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση, που χτίστηκε λιθαράκι - λιθαράκι πάνω στην παραδοχή ότι είναι συνώνυμη της ευημερίας και της Δημοκρατίας για όλους, μετατρέπεται συστηματικά, από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και μετά, σε ένα μηχανισμό περιστολής δικαιωμάτων και αύξησης των κοινωνικών ανισοτήτων.
Η επιθετική άρνηση της μεγάλης πλειοψηφίας των βορειοευρωπαίων πολιτών να στηρίξουν την Ελλάδα είναι αποτέλεσμα ευρύτατων κοινωνικών συμμαχιών, φτωχολογιάς, μικροαστών αλλά και του τραπεζικού κεφαλαίου, που βλέπουν την Ευρωπαϊκή Ένωση ως απειλή. Απειλή για τις θέσεις εργασίας τους, απειλή για το εισόδημά τους και, σε ό,τι αφορά στις Τράπεζες, απειλή για την ασύστολη κερδοσκοπία.
Η Ευρωζώνη και η ΕΕ καταρρέουν γιατί απέναντι στην εικοσαετούς διάρκειας ολομέτωπη συντονισμένη επίθεση του μεγάλου κεφαλαίου στο Κράτος Πρόνοιας, τη Δημόσια Εκπαίδευση και Υγεία, στα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, η Αριστερά αρνήθηκε να εκπονήσει μια ευρωπαΪκή στρατηγική διεκδικήσεων κι αναλώθηκε, είτε σε φιλάρεσκες διαπιστώσεις, είτε στην τυπολατρική υποταγή των κοινωνικών δικαιωμάτων στην ανάγκη να προχωρήσει η «Ενωμένη Ευρώπη».
Η ανεξέλεγκτη ελληνική, και όχι μόνο, χρεοκοπία, είναι πλέον θέμα χρόνου. Κι αυτό γιατί, πέρα από τις αναμφισβήτητες κοινωνικές συνενοχές που έφεραν την Ελλάδα σε αυτή την κατάσταση - κακά τα ψέμματα, η περιβόητη φράση του Πάγκαλου έχει ισχυρή δόση αλήθειας (το ότι άλλλοι έτρωγαν την αγελάδα κι άλλοι έγλειφαν τα κόκαλα είναι ένα άλλο θέμα, που όμως χάνει κάθε αξία να συζητηθεί από τη στιγμή που κανείς δε φώναζε «μη σφάζετε τις αγελάδες») - οι πολιτικές «τιμωρίας» του ελληνικού λαού που επιβλήθηκαν από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τις οποίες ασμένως αποδέχτηκε η ελληνική κυβέρνηση, ήταν από την αρχή προφανές ότι θα στερούσαν από την οικονομία κάθε δυνατότητα ανάπτυξης και δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων. Το έργο το είχαμε δει πάνω από δέκα φορές στα τελευταία είκοσι χρόνια.
Το πρόβλημα, για όλη την Ευρώπη, είναι η επόμενη μέρα. Κι αν το ελληνικό χρέος αντιστοιχεί στο 3% μόλις του συνολικού ευρωπαΪκού δημοσίου χρέους, το ιταλικό χρέος αντιστοιχεί στο 23%. Κι αν αρκούσε μια φήμη για την Ελλάδα για να φτάσουν τα επιτόκια του ιταλικού χρέους σε πρωτόγνωρα ύψη, η ελληνική χρεοκοπία θα προκαλέσει σεσμό. Με συνέπειες που κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει.
Και το χειρότερο όλων είναι ότι, ακόμα και στην περίπτωση που, ως διαμαγείας, εξαλείφονταν αύριο ο φετιχισμός της «σφιχτής πολιτικής» είναι αμφίβολο πλέον αν θα ήταν δυνατό να αντισραφούν οι καταστάσεις.
Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, παρακολουθούμε όλοι την παταγώδη αποτυχία ενός εγχειρήματος 60 χρόνων.
Γιάννης Χρυσοβέργης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου