Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ GASTARBEITERS

Το 75% των νέων θέλει να εγκαταλείψει τη χώρα σύμφωνα με δημοσκόπηση της ALCO, που δημοσιεύτηκε στο ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ  της Κυριακής. Για πρώτη φορά, εδώ και περισσότερα από σαράντα χρόνια, οι νέοι 18-24 ετών είναι, στα λόγια τουλάχιστον, έτοιμοι ν' ανοίξουν πανιά γι αλλού. Για άλλη μια φορά, αυτός ο τόπος ετοιμάζεται να διώξει μακριά ό,τι πιο δημιουργικό διαθέτει, προκειμένου να μείνει ήσυχος στη μιζέρια και στην κακομοιριά του.

Ο ελλαδικός χώρος έχει μακρά παράδοση μεταναστεύσεων. Η ζωή του ελληνικού Κράτους όμως είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα μεταναστευτικά κύματα για άλλη γη, άλλα μέρη. Στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα η μαζική μετανάστευση από την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου προς τη Μικρασιατική ακτή, άλλαξε ριζικά τη δημογραφική σύνθεση της τελευταίας υπέρ των Ρωμιών. Αργότερα ήρθαν τα μεγάλα μεταναστευτικά κύματα προς την Αμερική (από τις αρχές του 20ου αιώνα) και, μετά το Β'Παγκόσμιο Πόλεμο, προς την Αυστραλία και τη Δυτική Ευρώπη. Πολυπληθείς ελληνικές κοινότητες ανέπτυξαν μια πολύμορφη οικονομική δραστηριότητα, συμμετέχοντας δυναμικά στη ζωή των τόπων εγκατάστασής τους. 
Η ανάπτυξη του τουρισμού στην Ελλάδα περιόρισε δραστικά το μεταναστευτικό ρεύμα από τις αρχές της δεκαετίας του '70, για να το μηδενίσει από τα μέσα της ίδιας δεκαετίας. Από τα τέλη της δεκαετίας του '70 και μετά οι μόνοι Έλληνες που μετανάστευαν ήταν επιστήμονες, που ασφυκτιούσαν σε μια νεόπλουτη Ελλάδα, η οποία περιφρονούσε τη μόρφωση και την επιστημονική έρευνα.
Τα αποτελέσματα της π[ρόσφατης έρευνας δείχνουν ότι, είκοσι χρόνια μετά από το μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα Αλβανών, Βουλγάρων, Ρουμάνων και άλλων απελπισμένων προς την Ελλάδα, που συνέβαλε σημαντικά στην αύξηση αυτού που αποκαλούμε «εθνικό εισόδημα», κι ενώ ένα νέο μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα είναι σε εξέλιξη από Αφγανούς, Πακιστανούς Σομαλούς και άλλους, ακόμα πιο απελπισμένους από τους προηγούμενους, βαθειά απογοήτευση διακατέχει τη νεολαία, και όχι μόνο, για το μέλλον της Ελλάδας.
Δεν είναι βέβαιο ότι η μεγαλωμένη με τα ιδιωτικά σχολεία και τις μπέιμπι σίττερ νεολαία είναι αποφασισμένη να πάρει τους δρόμους για να βρει μια καλύτερη τύχη.  Όμως ο σπόρος έχει πέσει. 
Θα φύγουν τα πιο δυναμικά, τα πιο δημιουργικά μυαλά, όλοι και όλες όσοι δεν αρκούνταν στο όνειρο «μιας θεσούλας στο Δημόσιο», όλοι και όλες που εργάζονταν εδώ και χρόνια για ψύχουλα, χωρίς ωράρια, χωρίς κοινωνική ασφάλιση, υποχρεωμένοι από τους εργοδότες τους να δηλώνουν «ελεύθεροι επαγγελματίες».  
Θα φύγουν όλοι οι νέοι άνθρωποι με ουσιαστικά και τυπικά προσόντα, που στην Ελλάδα δεν αναγνωρίζονται, μιας κι εδώ αυτό που μετράει είναι οι «συστάσεις των κολλητών» και όχι τα βιογραφικά.
Θα φύγουν  όλοι αυτοί που δε συμβιβάζονταν με τη λαμογιά, που δε κοπροσκύλιαζαν στις καφετέριες περιμένοντας «μια θέση με καλό μισθό και ιδιαιτέρα γραμματέα».
Τι θ' απομείνει; Όλοι οι άλλοι. Κι ανάμεσά τους κάποιοι ρομαντικοί, λίγοι αλλά πραγματικά εκλεκτοί, που θα προσπαθήσουν και πάλι «ν' αλλάξουν την ελληνική κοινωνία». Μέχρι να κουραστούν και να τα παρατήσουν, να λαμογιοποιηθούν κι αυτοί ή να βρεθούν στις φυλακές και στους νέους τόπους εξορίας που θα φτιάξει για τους «τρομοκράτες» η εξουσία της λαμογιάς και της μετριοκρατίας. Που θα βαφτιστεί και πάλι εθνικοφροσύνη.
Το έργο που, πριν από είκοσι χρόνια είχαμε αρχίσει να πιστεύουμε πως μπορούσε να πάρει τέλος, θα ξαναπαιχτεί. Ίδιο κι απαράλαχτο. Με μοναδικό ερώτημα αν οι νέοι μετανάστες θα τραγουδούν και πάλι Καζαντζίδη ή αν θα φτιάξουν τα δικά τους τραγούδια της ξενητιάς. Κι αν οι «τρομοκράτες» θα ξανατραγουδήσουν Θεοδωράκη και αντάρτικα ή αν θα γράψουν τα δικά τους επαναστατικά τραγούδια.


Γιάννης Χρυσοβέργης