ΤΟ 3ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΙ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Η ολοκλήρωση του 3ου Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ έκλεισε τον κύκλο του μετασχηματισμού του κόμματος αυτού σε μια σοσιαλδημοκρατική πολιτική δύναμη, η οποία καλείται πλέον να αποδείξει ότι είναι άξια διάδοχος του ΠΑΣΟΚ.
Θα ήταν εντούτοις λάθος να αγνοήσει κανείς τις σημαντικές μεν, αθέατες σε μεγάλο βαθμό δε, διεργασίες που έχουν γίνει και στα υπόλοιπα κόμματα της Αριστεράς και οι οποίες έχουν οδηγήσει σε ενδιαφέροντες μετασχηματισμούς, που μένει ν' αποδεχθεί αν θα είναι διαρκείς ή εφήμεροι.
ΣΥΡΙΖΑ: ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΤΗ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η κρίσιμη ημερομηνία σε αυτό το μακρύ ταξίδι του ΣΥΡΙΖΑ από τη Ριζοσπαστική Αριστερά στην Κεντροαριστερά είναι αναμφίβολα η νύχτα της 12ης προς τη 13η Φεβρουαρίου του 2012, όταν η Βουλή υπερψήφιζε το 2ο Μνημόνιο ενώ στους δρόμους της Αθήνας η μαζικότερη και μαχητικότερη αντιμνημονιακή διαδήλωση, μια λαοθάλασσα εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, συγκρούονταν επί πολλές ώρες με τις δυνάμεις της Αστυνομίας που προσπάθησαν να τη διαλύσουν.
Η νύχτα εκείνη υπήρξε το κύκνειο άσμα της αντίστασης των πολιτών στην καταστροφή της ζωής τους με κινηματικούς όρους. Το μέγεθος της απελπισίας των χιλιάδων διαδηλωτών αντανακλάται στον εμπρησμό δεκάδων κτηρίων στο κέντρο της Αθήνας, κάτι που είχε να συμβεί από το Δεκέμβρη του 1944.
Από την επαύριον άρχισε μια ιλιγγιώδης δημοσκοπική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, που από μια πρόθεση ψήφου 6% σκαρφάλωσε στο 16,8% στις εκλογές του Μαΐου και στο 26,9% σε αυτές του Ιουνίου ενώ αντιστοίχως, το ΠΑΣΟΚ, το παραδοσιακό κόμμα της κεντροαριστεράς, βυθίζονταν στην πολιτική ανυποληψία.
Στην συνέντευξη τύπου που παραχώρησε ο Αλέξης Τσίπρας σε εκπροσώπους των ΜΜΕ στο Ζάππειο μεταξύ των δυο αυτών αναμετρήσεων, έδωσε τα πρώτα δείγματα της μετατόπισης του ΣΥΡΙΖΑ προς μετριοπαθέστερες θέσεις. Το Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης ήταν ο επόμενος σταθμός της σοσιαλδημοκρατικής μετάβασης του ΣΥΡΙΖΑ η οποία επισημοποιήθηκε με τη διαχείριση της συνθηκολόγησης τον Ιούλιο του 2015.
Για εμένα ήταν ευχάριστη έκπληξη η αντίσταση της πρώτης κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ στο ευρωπαϊκό κατεστημένο, την εγχώρια ολιγαρχία και το ΔΝΤ επί επτά ολόκληρους μήνες κι αποτιμώ ως επιτυχή -με την έννοια ότι ανά πάσα στιγμή είχε ως γνώμονα την ανακούφιση των φτωχότερων πολιτών- τη διαχείριση του Τρίτου Μνημονίου από πλευράς του.
Έμενε τη μετάβαση αυτή να τη συνειδητοποιήσουν τα εναπομείναντα, μετά τη διάσπαση του καλοκαιριού του 2015, μέλη του ΣΥΡΙΖΑ και να την αποτυπώσουν και στον προγραμματικό λόγο του κόμματος, πράγμα που έγινε με το 3ο Συνέδριο.
Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα περισσότερο σοσιαλδημοκρατικό παρά κεντροαριστερό γενικώς και αορίστως -η θετική κληρονομιά της Συμφωνίας των Πρεσπών δεν του επιτρέπει να διολισθήσει προς ακραίες εθνικιστικές θέσεις σαν αυτές του ΠΑΣΟΚ- που καλείται, είτε βρίσκεται στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση, να προωθεί μεταρρυθμίσεις με προοδευτικό και κοινωνικό πρόσημο. Επίσης διαθέτει έναν χαρισματικό ηγέτη, ο οποίος προτιμά να είναι πρώτος μεταξύ ίσων αντί να θεωρεί το κόμμα ιδιοκτησία του, καθώς και μια αξιόλογη αριστερή κομματική αντιπολίτευση η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως αντίβαρο στις σειρήνες του συντηρητισμού.
ΜΕΡΑ25: ΣΥΡΙΖΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ;
Η κοινοβουλευτική παρουσία του κόμματος μέχρι σήμερα υπήρξε απόλυτα θετική, με τους βουλευτές του να διακρίνονται για τον συγκροτημένο τους ριζοσπαστικό λόγο.
Στα θετικά του κόμματος αυτού πρέπει να προστεθεί η υιοθέτηση θέσεων για το περιβάλλον που προσιδιάζουν σε οικολογικό κόμμα -κάτι που ο ΣΥΡΙΖΑ ουδέποτε έκανε-, πράγμα πολύ σημαντικό λαμβανομένης υπ' όψιν της αποδεδειγμένης ανικανότητας των Οικολόγων αυτής της χώρας να συγκροτήσουν ένα βιώσιμο πολιτικό σχήμα.
Στα αρνητικά του καταλογίζονται η απόλυτη εσωστρέφειά του, για την οποάι κάτι πρέπει να κάνει αν θέλει να μακροημερεύσει ως κοινοβουλευτική δύναμη, και ο αρχηγικός του χαρακτήρας, για τον οποίο τίποτα δε μπορεί να γίνει. Ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι Ο ΗΓΕΤΗΣ κι όποια(ος) επιθυμεί να δώσει τις μάχες του μέσα από το ΜΕΡΑ25 οφείλει να λάβει σοβαρά υπ' όψιν αυτό το δεδομένο.
Σε κάθε περίπτωση η παρουσία του κόμματος αυτού ως εκπροσώπου της ριζοσπαστικής σοσιαλδημοκρατίας είναι πολύ σημαντική, μιας και δημιουργεί ένα αριστερό αντίβαρο, που θα συγκρατεί τη διολίσθηση του ΣΥΡΙΖΑ προς συντηρητικότερες θέσεις.
ΚΚΕ: ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΚΙΝΕΙΤΑΙ;
Το πρώτο ήταν η ανυπόκριτη και ουσιαστική βοήθεια που προσέφεραν οι συνδικαλιστές του Σωματείου Επισιτισμού -που ελέγχεται από το ΠΑΜΕ- στους εργαζόμενους της e-Food, όταν η εταιρεία αποπειράθηκε να μετατρέψει τις συμβάσεις εργασίας σε συμβάσεις έργου.
Η συνεργασία των συνδικαλιστών του ΚΚΕ με τους αντιεξουσιαστές της Συνέλευσης Βάσης Εργαζομένων Οδηγών Δικύκλου (ΣΒΕΟΔ) ήταν κάτι πρωτοφανές και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μαζική συμμετοχή των εργαζομένων στην απεργία (περίπου 40% των άνω των 2.000 εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων και των διοικητικών υπαλλήλων). Σε συνδυασμό δε με τη μαζική συμπαράσταση των χρηστών των υπηρεσιών της e-Food προς τους εργαζομένους της -δεκάδες χιλιάδες απενεργοποιήσεις της εφαρμογής σε διάστημα μικρότερο των 24 ωρών- συνέβαλε στην πρώτη απεργιακή νίκη εργαζομένων, μετά από τρία χρόνια (η προηγούμενη ήταν η κατάκτηση του δικαιώματος στο συνδικαλισμό των εργαζομένων στην COSCO).
Σημαίνει άραγε αυτό μια αλλαγή στάσης του ΠΑΜΕ απέναντι σε συνδικαλιστικές πρωτοβουλίες και μορφές οργάνωσης που δε χωράνε στα δικά του καλούπια; Κάτι τέτοιο μόνο θετικό θα είναι σε μια εποχή που η ΓΣΕΕ, εντελώς απαξιωμένη, δεν κατορθώνει ούτε συνέδριο να κάνει εδώ και τρία χρόνια.
Το δεύτερο ήταν η ταχύτατη αντίδραση του ΚΚΕ στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κι η μαζική συμμετοχή του στις διαδηλώσεις καταγγελίας της.
Το αν πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά ή για μια αλλαγή στάσης του αρχαιότερου κόμματος της Αριστεράς απέναντι στις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις είναι κάτι που θα φανεί πολύ σύντομα. Προς το παρόν, μόνο να ευχηθούμε να συμβαίνει το δεύτερο μπορούμε.
ΑΝΤΙΕΞΟΥΣΙΑΣΤΕΣ ΚΙ ΕΞΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ: ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΠΟΛΟΣ;
Η κινητοποίηση του ΠΑΜΕ, που παραδοσιακά αποτελεί τον κύριο πυρήνα των διαδηλωτών, υπήρξε «μια από τα ίδια», περίπου 5.000 διαδηλωτές, θαρρείς και οι ίδιοι οι συνδικαλιστές του δεν είχαν πιστέψει στη δυναμική μιας διαδήλωσης κατά της ακρίβειας.
Εκείνο που ήταν όμως αξιοπρόσεκτο ήταν η μαζικότητα του «τρίτου μπλοκ» -το δεύτερο είναι πάντα της ΓΣΕΕ-, στο οποίο παραδοσιακά συναθροίζονται 1.000-1.500 άτομα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς και του αντιεξουσιαστικού χώρου.
Στο μπλοκ αυτό στις 6 Απριλίου συμμετείχε ένα πολύχρωμο πλήθος -δεκάδες πρωτοβάθμια σωματεία, φοιτητικοί σύλλογοι, οι παραδοσιακές οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, το μπλοκ του ΜΕΡΑ25 και οι αναρχικές συλλογικότητες- που ξεπερνούσε τις 5.000, νέων κυρίως, ανθρώπων.
Είναι προφανές πως ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων, που δεν συμμερίζονται κατ' ανάγκη τις απόψεις των αντιεξουσιαστών και της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, αλλά και αισθάνονταν ότι δε χωρούσαν με τίποτα στα άλλα δυο μπλοκ, επέλεξε να διαδηλώσει μαζί τους.
Σε αυτό πρέπει να προστεθεί η αξιοσημείωτη δουλειά μυρμηγκιού κάποιων αντιεξουσιαστών στο πλαίσιο της ΣΒΕΟΔ, που έχουν κατορθώσει να κινητοποιήσουν σημαντικό αριθμό από τους σύγχρονους «κολασμένους της γης», τους εργαζόμενους με τα μηχανάκια.
Είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς αν πρόκειται για περιστασιακό γεγονός ή για ένδειξη μιας τάσης, νέων ανθρώπων να αναζητήσουν νέες μορφές οργάνωσης, πέρα από το πλαίσιο των κομμάτων της Αριστεράς.
Σε κάθε περίπτωση είναι προφανές ότι πολλά πράγματα κινούνται στην ελληνική Αριστερά. Το πόσα από αυτά θα μακροημερεύσουν και πόσα θα είναι εφήμερα δε μπορούμε να το ξέρουμε. Όμως ΚΑΤΙ ΚΙΝΕΙΤΑΙ.
Γιάννης Χρυσοβέργης
