Η επιτυχία - και η συνακόλουθη μακρά πολιτική κυριαρχία - ή η αποτυχία με συνοπτικές διαδικασίες - και η εξαφάνιση με ταχείς ρυθμούς από το πολιτικό σκηνικό - της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ θα κριθούν στους πρώτους τρεις με έξι μήνες της διακυβέρνησής της.
Με μοναδικό κρίσιμο μέγεθος την ικανότητα της νέας κυβέρνησης να διαχειριστεί την εμπόλεμη κατάσταση που θα δημιουργηθεί στο εσωτερικό της χώρας, ενόσω θα διαρκούν οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές.
Η εξευτελιστική επιστροφή της κυβέρνησης Σαμαρά στη «νομιμοφροσύνη του Μνημονίου» μετά τις πρόσφατες κατραπακιές από δανειστές και αγορές προσφέρεται για μια σειρά από χρήσιμα συμπεράσματα.
Το πρώτο είναι ότι οι δανειστές δεν παίρνουν στα σοβαρά τις ελληνικές κυβερνήσεις. Έχουν την πεποίθηση πως με την πρώτη καρπαζιά θα βάλουν την ουρά στα σκέλια και θα υπογράψουν λευκά χαρτιά.
Είναι γεγονός ότι η εμπειρία τους δικαιώνει. Από τη «διαπραγμάτευση με το πιστόλι στο τραπέζι» του Γιώργου Παπανδρέου την άνοιξη του 2010, μέχρι την «άρνηση» του υπουργού Οικονομικών Ευ. Βενιζέλου να συναντηθεί με την Τρόικα και τις επί ένα μήνα απελπισμένες εκκλήσεις του προς αυτήν να επιστρέψει στην Ελλάδα το φθινόπωρο του 2011 και την υπογραφή του δεύτερου Μνημονίου από τον «αντιμηνμονιακό» Αντώνη Σαμαρά, πριν το εγκρίνει η Βουλή, χωρίς πολλές αντιρρήσεις το Γενάρη του 2012, τα παραδείγματα είναι πολλά.
Αν σε αυτά προστεθεί η «εθνικά υπερήφανη», στάση της ελληνοκυπριακής Βουλής, το Μάρτιο του 2013, που μετατράπηκε μέσα σε μια εβδομάδα σε μια εξ ίσου «εθνικά υπερήφανη» αποδοχή του Κυπριακού Μνημονίου, είναι σαφές ότι οι λεονταρισμοί του Μεγαλέξανδρου Σαμαρά όλο το καλοκαίρι για επικείμενες, «μονομερείς πρωτοβουλίες πρόωρης εξόδου από το Μνημόνιο», μάλλον συγκαταβατικά χαμόγελα προκαλούσαν μεταξύ των εκπροσώπων των δανειστών.
Το μόνο ειλικρινές σε όλα αυτά είναι ο σπαραγμός του Μεγαλέξανδρου Σαμαρά, ο οποίος συνειδητοποιεί πως οι ίδιοι άνθρωποι που τον έχρισαν κατ' όνομα πρωθυπουργό - γιατί πραγματικός πρωθυπουργός ήταν ο Γιάννης Στουρνάρας, τον οποίο διαδέχθηκε ο Γκίκας Χαρδούβελης - ετοιμάζονται να τον πετάξουν σαν στυμμένη λεμονόκουπα. Όμως αυτό είναι άλλου παππά Ευαγγέλιο.
Το δεύτερο συμπέρασμα είναι πως ο μόνος τρόπος για να αποφασίσουν οι δανειστές να διαπραγματευτούν μια αλλαγή πορείας της Ελλάδας είναι να συμβεί κάτι που θα τους τρομάξει και να τους πείσει ότι αν δεν αποφασίσουν να δώσουν τα καπέλα τους κινδυνεύουν να χάσουν τα κεφάλια τους.
Η υποψία κρίσης της περασμένης εβδομάδας απέδειξε ότι το μοναδικό όπλο μιας ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στους δανειστές παραμένει η απειλή στάσης πληρωμών. Όχι πια λόγω της έκθεσης των ευρωπαϊκών ή άλλων τραπεζών στο ελληνικό χρέος, αλλά λόγω της ασύμμετρης απειλής που μια ελληνική χρεοκοπία αντιπροσωπεύει για τα ιταλικά, τα ισπανικά και, κυρίως, τα γαλλικά ομόλογα.
Το τρίτο συμπέρασμα είναι πως για να πείσει μια ελληνική κυβέρνηση τους δανειστές να διαπραγματευτούν πρέπει από την πρώτη στιγμή να τους πείσει ότι ναι, δεν κολώνει να κηρύξει στάση πληρωμών εντός του ευρώ. Κι ο μόνος τρόπος για να τους πείσει γι αυτό, άρα να αποφύγει την υλοποίηση της απειλής της, είναι να δείξει πως είναι έτοιμη να τη διαχειριστεί.
Όμως για να γίνει αυτό πρέπει η ελληνική κυβέρνηση, δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ, να είναι σε θέση να διαχειριστεί επιτυχώς τις συνθήκες οικονομίας πολέμου που θα διαρκέσουν τόσο χρόνο, όσο και οι διαπραγματεύσεις.
Διότι είναι βέβαιο πως κάποιες χιλιάδες πολιτών, που ακόμα διαθέτουν κάποιες καταθέσεις, θα σπεύσουν πατείς με πατώ στις τράπεζες για να τις αποσύρουν. Και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να έχει έτοιμο σχέδιο δράσης για να μείνουν οι καταθέσεις στις τράπεζες. Και πρέπει το σχέδιο αυτό να είναι επιτυχές.
Διότι είναι βέβαιο πως η εισροή κοινοτικών πόρων θα κοπεί με το μαχαίρι. Παράνομα μεν, αλλά θα κοπεί. Και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να έχει έτοιμο ένα σχέδιο αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης.
Διότι είναι βέβαιο πως οι τουριστικές αφίξεις, για ένα χρόνο τουλάχιστον, θα μειωθούν δραστικά. Κι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι σε θέση να διαχειριστεί τη μείωση του εισερχόμενου συναλλάγματος.
Διότι είναι βέβαιο πως, εξ αιτίας όλων των παραπάνω λόγων και όχι μόνο, θα υπάρξουν ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης, ακόμα και σε τρόφιμα. Κι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πείσει την κοινωνία, με έργα κι όχι με πράξεις, πως οι ελλείψεις αυτές θα είναι παροδικές.
Επιπλέον πρέπει άμεσα να βρει τρόπο να ταΐσει αυτούς που πεινούν, ώστε ναμην πανικοβληθούν αυτοί που φοβούνται ότι θα πεινάσουν.
Από την επιτυχή αντιμετώπιση όλων των παραπάνω προκλήσεων θα κριθεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να διαπραγματευτεί κάτι καλύτερο με τους πιστωτές της χώρας.
Με την έννοια αυτή το πρόσφατο άρθρο του Γιάννη Βαρουφάκη που ζητούσε από το ΣΥΡΙΖΑ να υποσχεθεί αίμα, ιδρώτα και δακρυα ήταν ιδιαίτερα εύστοχο.
Εξ αιτίας της αποτυχίας του Γιώργου Παπανδρέου να συλλάβει το μέγεθος της κρίσης και να αντιδράσει με τη δέουσα αποφασιστικότητα, υποστήκαμε την πιο διεφθαρμένη κυβέρνηση από την κατάρρευση της Χούντας το 1974.
Τυχόν αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ θα ανοίξει διάπλατα το δρόμο για την πολιτική κυριαρχία της ακροδεξιάς, είτε με τη μορφή μιας νεοναζιστικής, είτε με τη μορφή μιας στρατιωτικής δικτατορίας.
Γιάννης Χρυσοβέργης
Το δεύτερο συμπέρασμα είναι πως ο μόνος τρόπος για να αποφασίσουν οι δανειστές να διαπραγματευτούν μια αλλαγή πορείας της Ελλάδας είναι να συμβεί κάτι που θα τους τρομάξει και να τους πείσει ότι αν δεν αποφασίσουν να δώσουν τα καπέλα τους κινδυνεύουν να χάσουν τα κεφάλια τους.
Η υποψία κρίσης της περασμένης εβδομάδας απέδειξε ότι το μοναδικό όπλο μιας ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στους δανειστές παραμένει η απειλή στάσης πληρωμών. Όχι πια λόγω της έκθεσης των ευρωπαϊκών ή άλλων τραπεζών στο ελληνικό χρέος, αλλά λόγω της ασύμμετρης απειλής που μια ελληνική χρεοκοπία αντιπροσωπεύει για τα ιταλικά, τα ισπανικά και, κυρίως, τα γαλλικά ομόλογα.
Το τρίτο συμπέρασμα είναι πως για να πείσει μια ελληνική κυβέρνηση τους δανειστές να διαπραγματευτούν πρέπει από την πρώτη στιγμή να τους πείσει ότι ναι, δεν κολώνει να κηρύξει στάση πληρωμών εντός του ευρώ. Κι ο μόνος τρόπος για να τους πείσει γι αυτό, άρα να αποφύγει την υλοποίηση της απειλής της, είναι να δείξει πως είναι έτοιμη να τη διαχειριστεί.
Όμως για να γίνει αυτό πρέπει η ελληνική κυβέρνηση, δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ, να είναι σε θέση να διαχειριστεί επιτυχώς τις συνθήκες οικονομίας πολέμου που θα διαρκέσουν τόσο χρόνο, όσο και οι διαπραγματεύσεις.
Διότι είναι βέβαιο πως κάποιες χιλιάδες πολιτών, που ακόμα διαθέτουν κάποιες καταθέσεις, θα σπεύσουν πατείς με πατώ στις τράπεζες για να τις αποσύρουν. Και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να έχει έτοιμο σχέδιο δράσης για να μείνουν οι καταθέσεις στις τράπεζες. Και πρέπει το σχέδιο αυτό να είναι επιτυχές.
Διότι είναι βέβαιο πως η εισροή κοινοτικών πόρων θα κοπεί με το μαχαίρι. Παράνομα μεν, αλλά θα κοπεί. Και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να έχει έτοιμο ένα σχέδιο αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης.
Διότι είναι βέβαιο πως οι τουριστικές αφίξεις, για ένα χρόνο τουλάχιστον, θα μειωθούν δραστικά. Κι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι σε θέση να διαχειριστεί τη μείωση του εισερχόμενου συναλλάγματος.
Διότι είναι βέβαιο πως, εξ αιτίας όλων των παραπάνω λόγων και όχι μόνο, θα υπάρξουν ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης, ακόμα και σε τρόφιμα. Κι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πείσει την κοινωνία, με έργα κι όχι με πράξεις, πως οι ελλείψεις αυτές θα είναι παροδικές.
Επιπλέον πρέπει άμεσα να βρει τρόπο να ταΐσει αυτούς που πεινούν, ώστε ναμην πανικοβληθούν αυτοί που φοβούνται ότι θα πεινάσουν.
Από την επιτυχή αντιμετώπιση όλων των παραπάνω προκλήσεων θα κριθεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να διαπραγματευτεί κάτι καλύτερο με τους πιστωτές της χώρας.
Με την έννοια αυτή το πρόσφατο άρθρο του Γιάννη Βαρουφάκη που ζητούσε από το ΣΥΡΙΖΑ να υποσχεθεί αίμα, ιδρώτα και δακρυα ήταν ιδιαίτερα εύστοχο.
Εξ αιτίας της αποτυχίας του Γιώργου Παπανδρέου να συλλάβει το μέγεθος της κρίσης και να αντιδράσει με τη δέουσα αποφασιστικότητα, υποστήκαμε την πιο διεφθαρμένη κυβέρνηση από την κατάρρευση της Χούντας το 1974.
Τυχόν αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ θα ανοίξει διάπλατα το δρόμο για την πολιτική κυριαρχία της ακροδεξιάς, είτε με τη μορφή μιας νεοναζιστικής, είτε με τη μορφή μιας στρατιωτικής δικτατορίας.
Γιάννης Χρυσοβέργης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου