Η ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ ΚΙ ΟΙ ΟΛΙΒΕΡ ΤΟΥΙΣΤ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ

Ο ορυμαγδός  των καταγγελιών για κακοποιήσεις ανηλίκων στις δομές της Κιβωτού του Κόσμου, της ΜΚΟ του... ανθρώπου του Θεού, πατέρα Αντωνίου Παπανικολάου, δε μας παραπέμπει απλώς στον Όλιβερ Τουίστ του Τσαρλς Ντίκενς. Μας θέτει αντιμέτωπους με την υποκρισία σύσσωμης της ελληνικής κοινωνίας τα τελευταία 50 χρόνια, η οποία έχει εναποθέσει τη στήριξη των πιο αδύναμων μελών της σε ιδιωτικούς οργανισμούς, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι άμεσα ελεγχόμενοι από την Εκκλησία, ή, ακόμα χειρότερα, από ανεξέλεγκτες σέχτες θρησκολήπτων. 

Δε θα είχα αποφασίσει να γράψω αυτό το κείμενο αν δε με είχε σοκάρει η αντίδραση του ιδρυτή της Κιβωτού του Κόσμου στις πρώτες καταγγελίες που είδαν το φως της δημοσιότητας για κακοποιήσεις ανηλίκων σε δομές της από στελέχη της οργάνωσης.

«Εμείς έχουμε και φιλοξενούμε παιδιά, τα οποία δεν είναι τα συνηθισμένα παιδιά, από παραβατικές οικογένειες, παιδιά μεγάλα σε ηλικία που έχουν διαμορφώσει τον χαρακτήρα τους, παιδιά που δεν ήξεραν από όρια, παιδιά θέλουν να παραβατούν. Η Κιβωτός του Κόσμου με όλο το εξειδικευμένο προσωπικό της, το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι να θεραπεύσουμε το τραύμα της ψυχής αυτών των παιδιών από την απώλεια του φυσικού τους γονιού και αυτό είναι που πολλές φορές δεν μπορούν να συγχωρέσουν σε εμάς, ότι πήραμε τη θέση αυτή. Δεν πρόκειται να συγχωρέσουν ότι εμείς είμαστε στη ζωή τους και όχι οι γονείς τους.», δήλωσε ο ... άνθρωπος του Θεού.

Η ανακοίνωσή αυτή μου δημιούργησε την αίσθηση ότι ο πατέρας Αντώνιος Παπανικολάου ΔΕΝ ΔΙΑΨΕΥΔΕΙ τις καταγγελίες. Αντιθέτως, παραδέχεται έμμεσα πως  για ό,τι συνέβη φταίνε οι καταγγέλλοντες οι οποίοι είναι παιδιά «που θέλουν να παραβατούν».

Κι επειδή «δεν ήξεραν από όρια» όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει ράβδος. «Το ξύλο βγήκε απ' τον Παράδεισο» άλλωστε κι ο πατέρας Αντώνιος Παπανικολάου, ως άνθρωπος του Θεού, γνωρίζει καλύτερα από τους υπόλοιπους τι είναι θεάρεστη πράξη και τι όχι.

Η υπόθεση είναι στο στάδιο της δικαστικής διερεύνησης και είναι πολύ νωρίς για να συμπεράνει κανείς αν η χρήση βίας κατά των απείθαρχων» τροφίμων των δομών ήταν μέρος των πάγιων πρακτικών της οργάνωσης ή αν οι βίαιες συμπεριφορές κάποιων στελεχών της γίνονταν αποδεκτές. Το βέβαιο όμως είναι πως ήταν εν γνώσει της ηγεσίας της Κιβωτού.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΑΣ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ

«Δεν είχε φτάσει κάτι στα αυτιά μας, αν είχε φτάσει θα είχαμε κινηθεί άμεσα» ήταν η αντίδραση της καθ' ύλιν αρμόδιας υφυπουργού που σε αυτή τη σύντομη φράση περιέκλεισε μισό αιώνα -αρχής γενομένης από την πτώση της Δικτατορίας- συλλογικής υποκρισίας κι αναλγησίας.

Διότι ουδέποτε, είτε ως κοινωνία είτε ως Αριστερά, δε διεκδικήσαμε ένα αξιόπιστο δημόσιο πλαίσιο Πρόνοιας. Στο οποίο θα μπορούσαν να κουμπώσουν και να λειτουργήσουν συμπληρωματικά και οι όποιες ιδιωτικές πρωτοβουλίες -ιδρύματα, κληροδοτήματα, ΜΚΟ-  αλλά πάντα σε ένα σαφές θεσμικό πλαίσιο και συστηματικά ελεγχόμενες για την αρτιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν. Αντιθέτως, βολευτήκαμε με την υπάρχουσα κατάσταση κάνοντας, αραιά και πού, κάποιες γενικόλογες αναφορές σε ένα «σύγχρονο σύστημα Πρόνοιας».

Ποια είναι όμως η υπάρχουσα κατάσταση;

Αν ρίξει κανείς μια ματιά στο σύνολο των οργανισμών που υποδέχονται παιδιά διαλυμένων οικογενειών θα βρει: α) μια πλειάδα ιδρυμάτων που εξαρτώνται είτε άμεσα από την Ορθόδοξη Εκκλησία είτε από παραεκκλησιαστικές οργανώσεις, με ασαφές πλαίσιο λειτουργίας, β) ένα σημαντικό αριθμό ιδιωτικών ιδρυμάτων και κληροδοτημάτων που συντηρούν κυρίως ορφανοτροφεία και γ) το Χαμόγελο του Παιδιού και τα Παιδικά Χωριά SOS. Ούτε ΕΝΑΣ δημόσιος φορέας.

Ακόμα χειρότερα, δεν υπάρχει κανένας οργανωμένος ή, έστω, υποστελεχωμένος, δημόσιος μηχανισμός, ο οποίος να ελέγχει την αρτιότητα της λειτουργίας όλων των παραπάνω οργανισμών.

Ειδικά η Δόμνα Μιχαηλίδου ελέγχεται διπλά, καθώς πριν από ένα μόλις χρόνο ανακοίνωσε εν χορδαίς και οργάνοις τη συνεργασία του υπουργείου με το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο, ώστε να απασχολούνται ανήλικοι τρόφιμοι των δομών των παραπάνω οργανισμών σε ξενοδοχεία. Μάλιστα παρουσίασε την πρωτοβουλία της αυτή ως «ήπια αποϊδρυματοποίηση».

Δε γνωρίζω αν τελικά το όλο εγχείρημα τέθηκε φέτος σε εφαρμογή ή αν εγκαταλείφθηκε λόγω των τεράστιων νομικών κενών που επέτρεπαν σε διευθυντές δομών, οι οποίοι σύμφωνα με το νόμο έχουν την κηδεμονία των ανηλίκων που ζουν σε αυτές, να κερδοσκοπούν παρέα με ξενοδόχους στις πλάτες  ανήλικων εργαζομένων. 

Το μόνο βέβαιο είναι ότι αν υπήρχε ένα στοιχειώδες  ενδιαφέρον όλων ημών των «ενεργών πολιτών», που σήμερα, παρέα με του αστέρες της τηλεοπτικής δημοσιογραφίας «πέφτουμε από τα σύννεφα» και ζητάμε την κεφαλήν επί πίνακι ενόχων και αθώων,  για τη μοίρα των των παιδιών που ποτέ δεν είχαν ή έχασαν την οικογένειά τους πολλά πράγματα θα ήταν καλύτερα.

Και φυσικά, δεν τρέφω την παραμικρή  ψευδαίσθηση ότι οι καταγγελίες για τα όσα φαίνεται πως συμβαίνουν στην Κιβωτό του Κόσμου θα γίνουν η ευκαιρία για έναν  ουσιαστικό πολιτικό διάλογο για το τι Πρόνοια θέλουμε.

Γιάννης Χρυσοβέργης